Felcin hudut ve kaslarda oluşturduğu hasar, yorucu ve uzun bir tedaviyi gerektiriyor. Bu noktada rehabilitasyon tedavisinin en teknolojik hali “robotik rehabilitasyon” devreye giriyor. Robot dayanaklı rehabilitasyon sırasında hasta, görüntü oyunları oynayarak hem eğleniyor hem de bu oyunlar sayesinde daha çok antrenman yaparak düzgünleşme sürecini hızlandırıyor.
Felç (inme), beyne giden kan akışının azalması ya da kesilmesi sonucu oluşan bir hastalık. Tüm dünyada sık görülen felcin sonuçları da çok önemli. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran; mevt nedenlerinde ikinci, sakatlık nedenlerinde ise üçüncü sırada yer alıyor. Felç, kişinin hareketini, duyusal yeteneklerini, konuşmasını ve başka fonksiyonlarını bozarak sakatlığa neden oluyor. Felç geçirenlerin yaklaşık yüzde 70’inin 65 yaşın üzerinde olduğunu belirten Acıbadem Taksim Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Mustafa Dr. Çorum, “Yine de her yaşta ortaya çıkabiliyor ve acil tıbbi müdahale gerektiriyor. Acil tedavi, uzun vadeli tesirleri en aza indirebiliyor ve hayat kurtarıcı olabiliyor. Felç geçirenlerin yüzde 40’ında orta ile şiddetli ortası bir bozukluk meydana gelirken, yüzde 10’unda uzun müddetli bakım tedavisi gereksinimi doğuyor.” diyor.
Tedavi sürecini kısaltıyor, düzgünleşme oranını artırıyor
Peki, felç geçiren kişinin hayati tehlikeyi atlattıktan sonra tedaviyle eski sağlıklı günlerine kavuşması mümkün mü? Bu soruyu ‘bazı hastalarda mümkün’ diye yanıtlayan Doç. Dr. Mustafa Çorum, “Felç tedavisi, oluşturduğu sakatlığın tedavi edilebilmesi için uzun bir rehabilitasyon gerektirir. Hasta bazen günler, bazen aylarca uzmanlar tarafından belli hareketleri yapması için çalıştırılır. İşte bu uzun ve zahmetli süreci kısaltmak ve daha aktif hale getirmek için günümüzde çeşitli teknolojik prosedürler geliştirildi. Bunlardan biri robotlar. 2000 yıllarında kullanılmaya başlanan robotlar, günümüzde süratle geliştiriliyor ve hastanın faydasına birçok yeni özellik ekleniyor. Robotlarla felçten çabucak sonraki birinci birkaç hafta içinde tedaviye başlanabiliyor. Robotların yardımıyla muhakkak hareketler ile işlevsel vazifeler, beyinde hareketin yine ve yanlışsız olarak tekrarlanmasıyla öğrenilebiliyor. Üstelik sanal gerçeklik teknolojisi de rehabilitasyon programlarına eklendiğinde hastanın düzgünleşme oranı daha da artıyor.”
Hareketin gerçek halde tekrarlanmasını sağlıyor
Hareketi ve konumlandırmayı kıymetlendirmek için sensör tabanlı sistemler kullanan rehabilitasyon robotları ne kadar küçük olursa olsun kuvvet ve hareketteki rastgele bir değişikliği algılayabiliyor. Doç. Dr. Mustafa Çorum, robotik aygıtların fizyoterapist tarafından yapılan idmanlara nazaran avantajının, “robotik aygıtın yanlışsız hareketin her seferinde tam olarak birebir halde tekrarlanmasını sağlaması ve beynin kasları harekete geçirecek biçimde eğitmesi” olduğunu söylüyor. Robot dayanaklı rehabilitasyonda seans başına daha fazla tekrar yapılabiliyor. Ayrıyeten robotlar, hastanın performansı hakkında data toplayarak hekimlerin tedavi planlaması ve güzelleşmeyi hakikat bir biçimde değerlendirmesini sağlıyor.
Ağır hastaların tesirli tedavisi yapılabiliyor
Rehabilitasyon kademesinde, her biri muhakkak maksatları yaptırmak için farklı aygıtlar kullanılıyor. En son teknolojiler ve gelişmiş robotik aygıtlar, rehabilitasyondaki ağır tedavi protokollerine imkan tanıyor ve ağır etkilenmiş hastalarda bile mümkün olmayacak tedaviler sunuyor. Robotik yürüme eğitimi, robotik el-kol-parmak eğitimi, robotik denge-koordinasyon eğitimi gibi oldukça ağır ve tekrarlayıcı tesirli tedaviler hasta düzgünleşme potansiyelinin en yeterli halde kullanılmasını sağlıyor.
Felç sonrası tedavide 5 kıymetli nokta
Peki, hastalar felç sonrası eski sıhhatine kavuşmak için nelere dikkat etmeli?
Rehabilitasyona erken başlayın
Beyin ve hudut hücrelerinin uygunlaşması, felç geçirdikten çabucak sonra başlıyor ve haftalarca sürüyor. Erken devirde yani felç sonrası birinci birkaç hafta içinde yapılan tedaviler öneriliyor. Rehabilitasyona ne kadar erken başlanırsa sonuçları o kadar etkili oluyor.
Tedavinin şahsa özel olduğunu unutmayın
Rehabilitasyon programları şahsa özel olarak hazırlanıyor. Her hastanın gereksinimi ve tedaviye verdiği cevap farklı olduğundan uzmanlar, bu gereksinimleri belirleyerek özel bir program hazırlıyor ve bu programda hastanın verdiği cevabı kıymetlendirerek tekrar program yapabiliyorlar.
Karma tedavinin gerekebileceğini aklınızda bulundurun
Doç. Dr. Mustafa Çorum, tedavinin klasik rehabilitasyon ile robotik rehabilitasyonun aktif tedavi için kıymetli olduğunu vurgulayarak “Klasik nörolojik rehabilitasyon ile robotik rehabilitasyon birleştirildiğinde hastaların düzgünleşme oranı yüksek ve daha süratli oluyor” diyor.
Sabırlı ve kararlı olun
Geleneksel rehabilitasyon uygulamalarının fizikî ve duygusal olarak yorucu olduğuna değinen Doç. Mustafa Dr. Çorum, robotik rehabilitasyona dair şunları söylüyor: “Başarılı olmak için bir tedavi programında hastanın etkin katkısına, önemli uğraşına ve kararlılığına gereksinimi var. Tedavi hastalığın yarattığı sonuca, hastanın faal uğraşına ve bedeninin verdiği karşılığa nazaran değişiyor. O nedenle hastaların olumlu olması ve sabrı çok önemli” diyor.
Teknolojinin güzelleştirici gücünden yararlanın
Felç sonrası uzun ve yorucu bir tedavi süreci bekleyen hastalardan robotik rehabilitasyon görenlerin ilgi ve motivasyonu muhafazada daha başarılı oldukları araştırmalarla ortaya çıkan bir durum. Teknolojideki gelişmeler ile robotik rehabilitasyona sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve kişiselleştirilebilir oyunların eklenmesiyle hastaların iştiraki da, eğlenerek hareketleri daha aktif bir formda yapma oranı da arttı. Doç. Dr. Mustafa Çorum, hastaların robotik rehabilitasyon sırasında görüntü oyunuyla hareket kabiliyetlerini artıracak olmaları fikrinin hastalar tarafından da olumlu karşılandığını belirtiyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
