Sedef, liken planus, egzama, vitiligo üzere cilt hastalıkları hem fizyolojik hem de ruhsal tesirleri ile hastaların hayatını zorlaştırabiliyor. Ciltte döküntü, leke ve renk farklılıklarına yol açabilen bu rahatsızlıklar, günümüzde fototerapi uygulamaları ile denetim altına alınabiliyor. Güneş ışınlarının dermatolojik hastalıklarda tedavi edici tesiri bilindiğinden bu yana uygulanan fototerapi sistemleri konforlu bir uygulama olarak da öne çıkıyor. Uygulamanın çağdaş aygıtlarla, uygun dozlarda gerçekleştirilmesi gerektiği için bu hususta tecrübeli uzmanlar ve donanımlı merkezlerin seçilmesi kıymet taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Özer Arıcan, dermatolojik hastalıklarda fototerapinin ehemmiyeti hakkında bilgi verdi.
Birçok tedavi seçeneği ya da ilaçla kombine edilebiliyor
Dermatolojide klasik bir tedavi sistemi olarak fototerapi, birçok cilt hastalığının tedavisinde ve denetim altına alınmasında faal rol oynamaktadır. Bu sistemde yalnızca UVA değil, geniş ya da dar band UVB üzere ışığın farklı dalga uzunlukları bazen tek bazen de kombine formda kullanılarak dermatolojik hastalıklarda, hastaya en az risk ile en aktif tedavi hali verilmeye çalışılmaktadır. Genelde hangi tedavinin seçileceğine uygulayan doktor; hastanın cilt tipi, ek hastalıkları üzere birçok faktörü göz önüne alarak karar vermektedir. Bilhassa UVA tedavilerinde aktifliği artırmak için lokal ya da sistemik ilaçlar kullanılabilmektedir. Ayrıyeten aktifliği artırmak için öteki tedavilerin yanına eklenerek kombine tedavi seçenekleri de oluşturulabilmektedir.
İyi huylu ya da makûs huylu cilt hastalıkların tedavisinde aktif rol oynuyor
Sedef, yaygın egzama, liken planus ve vitiligo üzere düzgün huylu ya da erken devir birtakım deri lenfomaları üzere makûs huylu olabilecek dermatolojik hastalıkların tedavisi ve denetim altına alınmasında fototerapi hala popülaritesini korumaktadır.
Tüm beden ya da bölgesel süreç yapılabiliyor
Tüm beden için kullanılan kabin uygulamaları ile saçlı deri ya da el ayak üzere bölgelere yönelik lokal fototerapi aygıtları da bulunmaktadır. Hastanın lezyonlarının yaygınlığına nazaran uygun metot seçilmelidir.
Doktorunuza ek hastalıklarınız ve kullandığınız ilaçları kesinlikle belirtin
Uygulama sırasında uyulacak kurallar, uygulama öncesi ve sonrası yapılması gerekenler doktor ve/veya fototerapi hemşiresi tarafından hastaya ayrıntılı olarak anlatılır. Hastaların da yapılan rutin değerlendirmeler dışında aldığı ilaçları, kullandığı kozmetik dahil lokal ilaçları, sık uçuk çıkarmak üzere varsa dermatolojik meselelerini açıklıkla doktoruna söylenmesi aktif tedavi ve muhtemel yan tesirlerin önlenmesi için gereklidir. Uygulamalar sırasında benlerin, gözlerin ve genital bölgenin korunmasına itina gösterilmelidir. Tedavi müddetince ayrıyeten doğal ya da yapay kaynaktan ışık alınmaması da gereklidir.
Her hastaya uygulanmıyor
Çocuklar, anne adayları, evvelden rastgele bir deri kanseri hikayesi olan bireyler, güneş ışığına çok hassas olanlar, kabin uygulamalarında tek başına kapalı yerde kalamayanlar bu tedaviye alınamayabilir.
Tedavi haftalık 2-4 seans olarak planlanıp tedavi mühleti yavaş bir biçimde artırılarak lezyonlar tama yakın kaybolana kadar uzun bir müddet devam edebilir. Varsayımı mühlet doktor tarafından ön görülmektedir.
Doğru doz uygulaması çok önemli
Bu prosedürün erken periyotta en kıymetli yan tesir riski deride yanık oluşturmaktır ve uzun vadede çok aşırı dozlara ulaşıldığında hayat uzunluğu maruz kalınan güneş ışığı ile bağlantılı deri kanserlerinin oluşum riski de artabilmektedir. Bronzlaşmak için kullanılan bir sistem olan solaryumlarda alınan toplam ışık ölçüsü ayarlanamadığından bu metot dermatoloji uzmanları tarafından önerilmemektedir.
Sonuç olarak; dermatolojide hala faal bir tedavi usulü olarak fototerapi uygulamaları uygun hastalarda ve tecrübeli ellerde inançlı bir halde yapılmaya devam edilmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
