Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi tarafından 7 boyutlu Üsküdar Ömür Hedefleri Ölçeği (ÜSYAM) geliştirildi. Türkiye genelinde 15-71 yaşları ortasında 1.026 bireye uygulanan ölçek ile Z neslinin başka jenerasyonlardan istatistiksel olarak farklılaştığı ortaya çıktı. Sonuçlar, Z neslinin tanınan olma, biran evvel vazifesinde yükselme, kolay yoldan çıkar elde etme ve kolay harcama, hayattan zevk almayı amaçlama, uğruna zorluk çekeceği gayelerden kaçınma, geleceğe yatırım yapmak için badire çekmektense bugünü rahat geçirmek üzere davranışları benimsediklerini ortaya koyuyor.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan liderliğinde geliştirilen ölçek kapsamında Yeni Medya ve Gazetecilik Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal idaresinde Türkiye genelinde 1026 iştirakçiyle bir araştırma yapıldı.
7 Boyutlu Üsküdar Ömür Hedefleri Ölçeği, 1026 bireye uygulandı
Türkiye genelinde 1026 bireye “Üsküdar Ömür Hedefleri Ölçeği (ÜSYAM)” uygulandı. 15-71 yaş aralığında olan iştirakçilerin yaş ortalaması 33 oldu. Ölçeğin uygulanmasıyla elde edilen ortalama puan 104 bulundu. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 28, en yüksek puan ise 140 oldu. Ölçek puan aralıklarına nazaran 28-65 ortası az düzey, 66-102 orta düzey, 103-140 ortası yüksek düzey olarak belirlendi. Alınan puan orta düzeyin biraz üzerinde bulundu.
Cinsiyete nazaran farklılık bulunmadı, jenerasyon farkı ortaya çıktı
Araştırmada 1026 iştirakçi yaş kümelerine nazaran X,Y,Z nesli olarak gruplandırıldı. Z neslinin başka jenerasyonlardan istatistiksel olarak farklılaştığı ortaya çıktı. Buna nazaran en düşük ömür emelleri marifeti puanını Z nesli aldı. Z nesli ölçeğin toplamından 100,7 puan aldı. Bu sonuç orta düzeyde ömür hedeflerini yönetebilme hüneri gösterdiklerini ortaya koydu.
Popüler olma, kolay kar ve rahat ömür Z Jenerasyonunun tercihi…
Z nesli olarak en küçüğü 15 yaşında olan bireylerden elde edilen sonuçlar, gençlerin tanınan olma, biran evvel misyonunda yükselme, kolay yoldan kar elde etme ve kolay harcama, hayattan zevk almayı amaçlama, uğruna zorluk çekeceği amaçlardan kaçınma, geleceğe yatırım yapmak için külfet çekmektense bugünü rahat geçirmeyi tercih etme, kendi gereksinimlerine ön planda tutma, muvaffakiyet için aile bağlantısını erteleme, kendi memnunluğunu öteki şeylerden daha fazla önemseme üzere davranışları benimsediklerini ortaya koyuyor.
Zorluklarla başa çıkma maharetinin şimdi gelişmediği ortaya çıkan Z neslinin somut mana marifetleri, soyut mana maharetleri, vefat inancı, doyum erteleme marifeti, iç denetim marifeti, orta ve uzun vadeli planlama hüneri ve ego ideali algısı için çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu emelle öncelikle bu marifetlerin ölçülmesi için “7 Boyutlu Üsküdar Ömür Emelleri Ölçeği” geliştirildi. Ölçemediğimiz şeyi yönetemeyiz. Ölçek yapılacak çalışmalar için durum tespitinin makul aralıklarla yapılmasını sağlayacak.
Araştırmada Z jenerasyonu 15-29 yaş aralığı olarak ele alındı, 30-45 yaş ortasındakiler Y nesli, 45 yaş üzerindekiler X jenerasyonu olarak gruplandırıldı. X ve Y jenerasyonu ölçekten birbirine yakın puan alarak yüksek düzey aralığında bulundu (107 puan).
X ve Y nesli olarak araştırmada odaklanan 30 yaş ve üzeri şahısların geleceklerini planlamaya, aile irtibatına, topluma yararlı olmaya daha fazla değer verdikleri ortaya çıktı. Tıpkı vakitte mevt sonrası hakkında düşünmeye ve öldükten sonra nasıl bir iz bırakacaklarına dair kanılara eğilim konusunda 45 yaş üzerindeki bireyler kadar 30’lu yaşlardaki bireylerin de baş yormaya başladıkları sonucuna varılmıştır.
Sonuçlar bedeller eğitimine işaret ediyor…
Ölçekte yer alan mevt inancına dair öldükten sonra mezar taşında ne yazacağını düşünme, mevt hakkında düşünmek isteyip istememe, öldükten sonra nasıl bir insan olarak anılacağını düşünme tabirlerine Z nesli bireyleri düşük puan vermiştir. Buna nazaran 15-29 yaş aralığındaki gençlerin vefat inancı konusundaki kabul hünerlerinin düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Anı yaşamak konusundaki heyecan ve istekleri Z jenerasyonunun bariz özellikleri olarak kendini gösterirken, mevt hakkında düşünmek istemedikleri ortaya çıkmıştır. Araştırma sonuçları Z jenerasyonuna kıymetler eğitimlerinin verilmesinin ehemmiyetine işaret etmektedir. Üsküdar Üniversitesi’nde Prof. Dr. Nevzat Tarhan öncülüğünde jenerasyonlara yönelik irtibat, pahaların farkındalığı ve eğitimine dair çalışmaları kapsayan bir proje için adımlar atılmıştır.
Ölçeğin geçerlilik ve güvenirliği yapıldı
Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, ölçek ve çalışmaya ait verdiği bilgide 1.026 bireye uygulanan Üsküdar Ömür Maksatları Ölçeği (ÜSYAM) dataları ile ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları yapıldığını söyledi. Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, şu bilgileri verdi:
“Buna nazaran bilgi seti ikiye bölünerek, 510 kişilik kısmına açıklayıcı faktör tahlili (AFA), 516 kişilik kısmına ise doğrulayıcı faktör tahlili uygulandı. Açıklayıcı faktör tahlili sonucunda ölçeğin 7 boyuttan oluştuğu ortaya çıktı. Ölçeğin açıklayıcılığı yüzde 52 bulundu. Bu oran toplumsal bilimlerde düzgün seviyeyi göstermektedir. Boyutların doğrulanabilmesi için ortaya çıkan 7 boyuttan AMOS programında model oluşturuldu. Yapılan tahlillerde ahenk uygunluğu sonuçları kâfi seviyeyi gösterdi. Boyutları kapsayan unsurların içeriklerine isimlendirmeler yapıldı. Buna nazaran ölçek “Somut Mana Becerileri”, “Ölüm İnancı”, “Doyum Erteleme Becerisi”, “Soyut Mana Becerisi”, “İç Denetim Becerisi”, “Orta ve Uzun Vadeli Planlama Becerisi”, “Ego İdeali Algısı” boyutlarında ölçüm yapabilmektedir.
Ölçeğin toplamından alınan puanlar 3 seviyeyi göstermektedir. Buna nazaran, 28-65 ortası “Az Seviye”, 66-102 ortası “Orta Seviye”, 103-140 ortası “Yüksek Seviye” olarak kıymetlendirilmektedir. Elde edilen sonuç hayat gayelerini yönetebilme hünerini 7 boyut kapsamında ortaya koymaktadır.
Ölçeğin 1,2,4,26. hususları somut mana maharetlerini, 5,6,7. unsurları mevt inancını, 8,9,10,17. hususları doyum erteleme maharetini, 11,19,20,22,23,28. hususları soyut mana marifetlerini, 12,13,14,15. unsurları iç denetim marifetini, 16,18,27. unsurları orta ve uzun vadeli planlama marifetini, 21,24,25. unsurları ego ideali algısını ölçmektedir.”
7 Boyutlu Üsküdar Hayat Hedefleri Ölçeği- ÜSYAM
Ölçekteki ömür emellerine yönelik tabirlere iştirakçiler “Hiç Katılmıyorum”, “Az Katılıyorum”, “Orta Katılıyorum”, “Çok Katılıyorum” ve “Tamamen Katılıyorum” olarak derecelendirilen iştirak sıklığını belirtiyorlar (Hiç Katılmıyorum: 1 puan, Büsbütün Katılıyorum: 5 Puan). 28 unsura verilen puanlar toplandıktan sonra, alınan puan uygun aralığa nazaran bedellendiriliyor.
3, 6, 7, 11, 16, 18, 22, 27. Hususlar dışındaki unsurlar aksi kodlanmalıdır.
1. Güçlü olma hayali kurarım.
2. Ünlü olma hayali kurarım.
3. En büyük isteğim her şeyden evvel sağlıklı olmaktır.
4. Makam sahibi olmak çok kıymetlidir.
5. Öldükten sonra nasıl bir insan olarak anılacağımı pek önemsemem.
6. Hayatımın sonlandıktan sonra mezar taşımda ne yazılacağı benim için değerlidir.
7. Gerimde uygun bir öykü bırakmak için attığım adımlara dikkat ederim.
8. Geleceğe yatırım yapmak için kahır çekmektense, bugünü güzel geçirmeyi tercih ederim.
9. Zorluklarla karşılaştığımda kendimi fazla zorlamam, mevzuyu değiştiririm.
10. Uğrunda zorluk çekeceğim gayelerden kaçınırım.
11. “Bayrak”, “Vatan”, “Tanrı” kavramları benim için büyük kıymet taşır.
12. Daha büyük kar için beklemeyi sevmem, çabucak sonuç almak benim için daha kıymetlidir.
13. Alışveriş tutkumu denetim edemem.
14. Kolay âşık olurum.
15. Ders çalışırken yahut bir iş yaparken sıkılınca çabucak bırakırım.
16. Sevmediğim işleri yaparken orta ve uzun vadede bana kazandıracaklarını düşünüp devam edebilirim.
17. Maddi olarak daha fazla şeye sahip olabilmek için külfete girmeyi istemem.
18. İnsanlığa yararı olan bir kâşif, mucit ya da Nobel mükafatı alan bir bilim insanı olmayı hayal ederim.
19. Benim için kendi gereksinimlerim, ulusal bedellerden daha önceliklidir.
20. Benim için kendi gereksinimlerim, dini bahislerden daha önceliklidir.
21. Emek verdiğim bir hususta başarılı olmak, insani münasebetlerden daha kıymetlidir.
22. “Vatanını en çok seven misyonunu en düzgün yapandır” kelamına inanırım.
23. Mevt ve vefattan sonrasını düşünmemeyi tercih ederim.
24. Beğenilen ve özenilen biri olmayı, topluma yararlı biri olmaya tercih ederim.
25. Emel daha başarılı ve keyifli olabilmekse, ailemi ihmal etmek beni çok üzmez.
26. Diğerlerinin benden överek kelam etmesini çok önemserim.
27. Biraz risk alıp yeni ve farklı işler yapmayı severim.
28. Kendi mutluluğum ve isteklerim, öbür birçok bahisten daha kıymetlidir.
Değerlendirme:
28-65 ortası az seviye
66-102 ortası orta seviye
103-140 yüksek seviye
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
