Kişiye etrafının döndüğünü hissettiren baş dönmesi rahatsızlığı, “vertigo” olarak biliniyor. Vertigonun sanılanın tersine bir hastalık değil, kimi hastalıkların belirtilerinden biri olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, vertigonun iç kulak, göz ve iskelet-kas sistemindeki tertibin iç kulak ve temaslarından kaynaklı bozulması ile ortaya çıktığını tabir ediyor. Vertigo şikayeti olan bireylerin öncelikli olarak bir Kulak, Burun, Boğaz (KBB) doktoruna görünmeleri gerektiğini belirten uzmanlar, işitme ve istikrar testi yapıldıktan sonra odyolog tarafından önerilen antrenmanların titizlikle uygulanmasını tavsiye ediyor.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Odyoloji Kısım Lideri Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, vertigo hakkında kıymetli bilgiler paylaştı ve tavsiyelerde bulundu.
Vertigo hastalık değil, kimi hastalıkların belirtisidir…
Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, dengesizlik sebebiyle kliniklere başvuran hastaların kıymetli bir kısmının şikâyetleri ortasında vertigonun yer aldığını söyledi.
“Vertigo, etraf döner üsluptaki baş dönmesinin tıp lisanındaki karşılığıdır” diyen Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, “Halk ortasında bilinenin tersine vertigonun bir hastalık değil, klinisyenler için kimi hastalıkların belirtilerinden biri olduğunu söyleyebiliriz. İstikrar iç kulak, göz ve iskelet-kas sistemi üzerine kurulmuş bir duyudur. Dengesizlik, bu üçgenin rastgele bir yerinde yaşanan sorunlardan kaynaklanabiliyor.” dedi.
Detaylı inceleme gerekiyor
Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, kelamlarına şöyle devam etti: “Problem geniş bir anatomik ve fizyolojik bölgeyi ilgilendirdiği için altında yatan sebebin bulunabilmesi ismine ayrıntı içeren sorular ve incelemeler gerektiriyor. Yani her dengesizlik şikâyeti vertigoya sebep olacak bir hastalıktan kaynaklanmaz. Sersemlik hali, yürümede zorlanma, göz kararması ve bazen bu duruma eşlik eden sendeleme, düşme, bayılma üzere yakınmaların hepsi dengesizlik olarak nitelendirilebilir. Aslında her biri, etraf döner usulde baş dönmesi yani vertigodan farklı yakınmayı tabir ediyor. Hasebiyle farklı organ ve sistemlere bağlı hastalıklardan kaynaklanabileceği için sonların güzel belirlenmesi gerekiyor. Kişinin şikâyetini net olarak anlamak ve dengesizlik süreçlerinden hangisini yaşadığını tespit etmek hastalığın isminin konulması ismine epeyce değerli.”
Vertigo iç kulak ile kontaklı bir rahatsızlık
İç kulağın başın hareketi ile ilgili bilgileri göz ve iskelet-kas sistemine göndermekle yükümlü olduğunu vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, “Eğer iç kulak vazifesini hakikat yaparsa gözler başın yeni konumuna nazaran tekrar konumlanır, iskelet-kas sistemi ise gerekli kasılmalar ve gevşemeler ile bedenin istikrarda kalmasına katkıda bulunur. Bu tertibin bozulması iç kulak ve irtibatlarından kaynaklanırsa vertigo meydana gelebilir.” dedi.
Baş dönmesi birçok hastalığı belirtisi olabilir
Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, sıklıkla vertigo yakınmasına sebep olan iç kulak hastalıkları ve vertigonun özelliklerini şöyle sıraladı:
“Pozisyona bağlı baş dönmesi hastalığı, halk lisanında kristal oynaması olarak bilinir. Bilhassa kişi ayakkabı bağlamak için eğildiğinde ve yatakta sağdan sola döndüğünde başın konumu değiştikçe etraf döndüğünü hissettiren bir baş dönmesi gerçekleşir. Meniere hastalığında kulakta dolgunluk, çınlama ve işitme kaybına eşlik eden etraf döner biçimde baş dönmesi meydana gelir. İç kulaktaki istikrar hududu enfeksiyonunda, yakın vakitte geçirilmiş üst teneffüs yolu enfeksiyonu sonrası ve bir tarafa yatışta rahatlama hissinin olduğu etraf döner stilde baş dönmesi yaşanır. İç kulak enfeksiyonunda ise baş dönmesi ile başlayan işitme kaybı varlığından bahsedilebiliriz.”
İşitme testleri kesinlikle yapılmalı!
Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, vertigo şikâyeti olan şahısların öncelikli olarak bir Kulak, Burun, Boğaz (KBB) tabibine görünmeleri gerektiğini belirtti ve kelamlarına şöyle devam etti:
“KBB tabibinin muayenesinden sonra bir odyolog tarafından sırasıyla işitme ve istikrar değerlendirmeleri yapılması kıymetlidir. Birtakım istikrar sorunlarına işitme kaybının da eşlik etmesi, kapsamlı işitme testlerinin ehemmiyetini ortaya koydu. Yani işitme testlerinin yapılmadığı bir istikrar kıymetlendirilmesi düşünülemez. Ayrıntılı bir işitme değerlendirmesinden sonra iç kulağın istikrarla ilgili işlevlerini ölçmek için çok sayıda test yapılır. Testlerin bir kısmında hastanın gözüne yerleştirilen özel bir gözlük ile baş hareketleri sonrası iç kulakta meydana gelen değişimlerin, kişinin gözlerine yansıyıp yansımayacağı tespit edilir. Kimi testlerde yüz ve boyun bölgelerine yerleştirilen elektrotlar ile iç kulak, göz ve iskelet-kas üçlüsünün sağlıklı bir irtibat içerisinde olup olmadığı denetim edilir. Birtakım istikrar testlerinde kulaklara hava yahut su verilerek kimisinde ise yerin hareketli olduğu sana gerçeklik uygulamaları ile sorunun kaynağı araştırılır. Tüm bu test ve tetkikler en az 45 dakika sürer. Vertigo yakınmaları, öncelikle iç kulak açısından değerlendirilse de kulak ile ilgili bir düşüncenin gözlenmemesi durumunda kişi ilgili doktorlara yönlendirilmelidir.”
Egzersizler ihmal edilmemeli!
Meniere hastalığında bazen beslenme alışkanlıklarındaki değişiklik, odyolog denetiminde yapılan hareketler ile yeri değişen kristallerin tekrar konumlandırılması ve bazen de ilgili sistemin sinirsel kontaklarını güçlendirmek ismine yapılan idman programları ile rehabilitasyon sürecine geçildiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Didem Şahin Ceylan, “Süreç, hastalığın ne olduğuna ve seyrine nazaran değişmekle birlikte şahsa spesifik olarak bir odyolog tarafından hazırlanır. Uzun süren rehabilitasyon programlarında muhakkak aralıklar ile denetim sağlanmalı, test tekrarları yapılmalı ve hastanın antrenmanlarını konutta titizlikle yapması gerektiği belirtilmelidir.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
