TÜRKÇİMENTO önderliğinde “Türkiye Zelzele Hazırlık Yol Haritası”nı ortaya koymak üzere güç birliği yapan Türkiye’nin önder sivil toplum örgütleri 8 ana temayla tahlil tekliflerini ortaya koydu. Hazırlanan Zelzele Yol Haritası raporunda birinci etapta atılması önerilen adımlara da yer verildi
TÜRKÇİMENTO öncülüğünde bir ortaya gelen Türkiye’nin önde gelen 22 sivil toplum kuruluşu ile birlikte hayata geçirilmesi hedeflenen Türkiye Zelzele Hazırlık Yol Haritası Raporu kamuoyu ile paylaşıldı. İzmir Depremi’nin akabinde TÜRKÇİMENTO öncülüğünde buluşan önder sivil toplum örgütleri, “Türkiye Sarsıntı Hazırlık Yol Haritası” hazırlanması konusunda güç birliği yapmıştı.
Hazırlanan Zelzele Yol Haritası Raporu’nda 8 ana tema belirlenerek her alana özel tahliller önerildi. Çalışma kapsamındaki 8 ana alan “Finansman / Teşvikler, Halkın Bilinçlendirilmesi, Yapı Sağlamlık Testleri, Yapı Güçlendirme Çalışmaları, Yapı Kontrol, Mevzuat, Yapı Sahibi Etkileşimi, Yeni Teknolojilerin Kullanımı” olarak belirlendi. Bu temalar üzerinde Türkiye ve Marmara Bölgesi’nde yürütülen çalışmalar, bu çalışmaların yeterliliği, iştirakçi STK’larla yapılan anket ve birebir görüşmelerle ortaya konuldu.
Rapora 24 STK dayanak verdi:
TÜRKÇİMENTO’nun, kolaylaştırıcı ve bir ortaya getirici rol üstlendiği bu çalışmada bir ortaya gelen TÜSİAD, ÇEİS, TÜRKONFED, İMSAD, GYODER, İMİB, Türkiye Hazır Beton Birliği, Türkiye Müteahhitler Birliği, Türkiye Sigorta Birliği, AGÜB, KÜB, TOBB, Türkiye Prefabrik Birliği, İnder, TİM, İNTES, Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği, OAİB, TMMOB, KİSAD, Yapı Kontrol Kuruluşları Birliği, YÜF, Maden Mühendisleri Odası çalışmaya katkı sağladı.
Deprem risk profili bakımından Türkiye’ye emsal olan, bu alanda çalışmalar sürdüren ülkelerin çalışmaları ayrıyeten incelenerek, ülkemizde uygulanabilecek başarılı örnekler tespit edildi. Bu çalışmalar sonunda İstanbul’da yapılacak dönüşüm için gerekli finansman hesabı ile bölgede kısa/orta/uzun vadede uygulanabilecek potansiyel tahlil teklifleri ortaya konuldu.
Rapora nazaran birinci basamakta atılması önerilen adımlar şöyle:
- En kısa müddette riskli bölgelerde her bir binanın risk düzeyi net olarak ortaya konulmalı ve bu kamunun kolay erişimine açık hale getirilmelidir.
- Sonrasında risk düzeyine nazaran dönüşümün teşvik edilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu önlemlerin içerisinde yüksek risk düzeylerine sahip yapılarda ek vergiler, ek yükümlülükler getirilmesi düşünülebilir.
- Buna ek olarak bölge bölge dönüşüm planlanması yapılmalı ve en süratli formda hayata geçirilmelidir.
- Yeni yapı inşaatlarında müteahhitlerin bir sertifikasyon sürecinden geçmesi yararlı olacaktır. Ayrıyeten dönüşüm süresindeki inşaatlarda tüm riskler sigortalarının yaygınlaştırılması da yararlı olacaktır.
- Deprem konusuna özelleşmiş, kontrolden finansmana bütün kademelerde düzenleme ve uyum vazifesi alacak bir ajans kurulmalıdır. Kurulacak ajans yapı inşaat sürecinde riski üstlenip ilgili finansmanı etaplı olarak müteahhide aktarabilir, inşaatın tamamlanmasıyla riski ilgili bankalara devredebilir.
- Dönüşüm için gerekli finansman ölçüsü birtakım vergisel avantajlar ile azaltılabilir. Bu düzenlemeler içerisinde inşaat gereçlerinde vergiler, müteahhitlere uygulanan vergiler, yapı satış vergileri vb. düşünülebilir.
DEPREME HAZIRLIK DÖNÜŞÜM PLATFORMU İLE DEVAM EDECEK
Türkiye Zelzele Yol Haritası Raporu ile ilgili atılan adımın kurulacak dönüşüm platformu devam edeceğini belirten TÜRKÇİMENTO İdare Heyeti Lideri Dr. Tamer Saka, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye Sarsıntı Yol Haritası Raporu’nda yer alan tekliflerin hayata geçirilmesine en kısa müddette başlanması toplum güvenliği için çok büyük kıymet arz etmektedir. Ayrıyeten bütün bu süreç içerisinde halkın ve bütün paydaşların süreçteki gelişmelerle ilgili sistemli olarak bilgilendirilmesi son derece değerlidir. Biz TÜRKÇİMENTO olarak başlatmış olduğumuz sivil inisiyatifin sonuca ulaşması için gereken tüm çabayı vermeye devam edeceğiz. Bir sonraki evrede çalışmaların takibinin yapılması ve devamlılığının sağlanabilmesi için geniş iştirakli ve kapsayıcı bir dönüşüm platformunun kurulmasını hedefliyoruz. Bu platform ile irtibat tıkanıklıklarının önüne geçileceğine, tüm paydaşların sisteme dahil edilerek, ortak akılla daha efektif tahlillerin belirleneceğine, belirlenen tahlillerin daha fazla sahiplenileceğine inanıyoruz. Dönüşüm platformu çatısı altında kurulacak Yönetmelik/mevzuat, İnşaat gereçleri ve Teknoloji, Kontrol, Finansman ve Teşvik, Farkındalık alanındaki 5 çalışma kümesi ile ilgili STK’ların çalışmalarını nizamlı olarak sürdürmesini de planlıyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
