Kuru incir rekoltesi 2019-20 döneminde 90 bin, 2020-21 döneminde 85 bin olmasına karşın şimdiden 60 bin tona ulaşarak bedel bazında yüzde 15 ivmeyle geçen yılki ihraç sayısına ulaştı. Kuru meyve bölümü, kuru incirdeki bu muvaffakiyetin sektörel ve akademik iş birlikleri, Ar-Ge, tasarım ve markalaşmayla, kuru üzüm üzere ihraç kalemlerinde de sağlanabileceği görüşünde.
2019-2020 Yılı Olağan Genel Heyet Toplantısında konuşan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Birol Celep, tarım ülkesi olan Türkiye’nin besin ihracatı konusundaki stratejisini yaşanan kriz koşulları altında bile avantaja çevirebildiklerini söyledi.
“Kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı eserlerimiz için eser Komiteleri kuruldu ve bu komiteler hem ticari hem de teknik düzeyde toplantılar düzenlendi. Ayrıyeten, Organik eserler komitesi, Bilim ve Teknoloji Şurası, İktisat ve Finans Konseyi kurulmuş ve sistematik bir formda toplantılarına devam etti. Hem yurtiçinde hem de yurtdışında yürütülen bilimsel projelere finansal ve teknik dayanak verildi. Lisanslı depoculuk sisteminin kurulması ve TMO’nun kuru meyve alımı yapması için teşebbüslerde bulunuldu. Üreticilerle yakın temas ve iş birliği halinde olmanın değeri her platformda lisana getirilmiş ve üretici toplantıları düzenlenmiş, besin güvenliği ile ilgili sıkıntıların tahlili için yayım ve eğitim çalışmaları yapılmış, ayrıyeten yurtdışı iş birliklerimiz sayesinde AB Kurulu nezdinde yürütülen lobi faaliyetlerinde aktif rol alınmıştır.”
Kuru üzüm, kuru kayısı, kuru incir ihracatı 848 milyon dolara ulaştı
Sektörün ihracatının son 5 yıldır 1,3-1,4 milyar dolar düzeylerinde seyrettiğini hatırlatan Celep, “2019’da toplam kuru meyve ihracatı ölçü bazında 485 bin ton, pahada 1 milyar 416 milyon dolar; 2020 yılında ise ölçü bazında 477 bin ton, kıymet bazında 1 milyar 399 milyon dolar olarak gerçekleşti. Birliğimiz, ülkemizin toplam kuru meyve ihracatının ölçü bazında yüzde 75’ini, kıymet bazında ise yüzde 61’ini gerçekleştirdi. 2020-21 döneminde 19 Haziran itibariyle 184 bin ton üzüm ihracatı karşılığında 356 milyon dolar gelir elde edildi. Kuru incir ihracatımız ise ölçü bazında yüzde 7’lik, bedel bazında yüzde 15’lik bir artışla olumlu bir tablo çizdi. 60 bin ton kuru incir ihracatından 217 milyon dolar kazandık. Kuru kayısıda ise 82 bin 500 ton kuru kayısı ihracatı karşılığında ihracat gelirimizi yüzde 16 oranında ivmeyle 275 milyon dolara taşıdık. 2019/20 döneminde 2 bin 781 dolara ihraç edilen bütün kuru kayısı, 2020/21 devrinde 3 bin 485 dolara alıcı buldu. 2020/21 döneminde bütün kuru incirin ortalama ihraç fiyatı ise 4 bin 67 dolardan 4 bin 265 dolara yükseldi.” dedi.
Piyasaya alıcıların değil bizlerin taraf vereceği bir sistem kurulmalı
Birol Celep, son yıllarda sağlıklı besinlere olan talebin ve tüketici beklentilerinin gün geçtikçe arttığını, rekabetin daha da zorlaştığına değinerek birlik ve beraberlik daveti yaptı.
“Hem alıcı pazarlarımızdaki tüketici beklentilerini karşılayabilmek, mevcut pazarlarımızı korumak ve yeni pazarlara girebilmek, hem de Çin, Özbekistan üzere rakip üretici ülkelerle rekabet edebilmek için kendi ortamızda birlik olmayı başarmaktan diğer bir yolumuz yok. Dünyanın en büyük üzüm üreticisi ve ihracatçısı olarak üzüm piyasasına alıcıların değil bizlerin istikamet vereceği, kuru kayısımızın da dünya piyasalarında hak ettiği kıymeti bulacağı bir sistemi kurabiliriz. Kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı da Okratoksin-A ve Pestisit ile kuru kayısıda kükürt limitleri sorunu, AB’deki faal hususlarla ilgili güncelleme çalışmaları üzere önümüzdeki periyotta karşımıza çıkabilecek kasvetleri aşmak için tüm gücümüzü seferber ettik”
Ortak akıl çağrısı
Celep, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın fiyat siyasetinde, şeffaflık ve izlenebilirliği baz alarak pestisitin denetimli kullanımında üreticiyi desteklemesi ve yönlendirici olması gerektiğinin altını çizdi.
“Devletin bizle ortak akıl yapması lazım. Tüm tarım bölümlerinde ortak aklı kurmalıyız. TMO ile birlikte 4 yıl çok verimli bir formda hareket ettik. 5’inci yılda farklı bir yol belirlediler. Spekülatif hareketlere sebebiyet vermememiz lazım. Tarım İl/İlçe Müdürlükleri ile, coğrafyadaki akil insanlardan geri bildirim alarak, tüm paydaşlarla ortak strateji yaparak ülkemizi bölümlerimizi gerçek manada koordine etmeliyiz. Rekoltede öngörülebilir şartlar sağlanmadan, fiyat açıklanmadan satışa başlanmamalı. Alivre satış hem üreticiye hem bölüme tüm taraflara ziyan veriyor. ABD’nin bizle rekabet etme talihi yok. Güney Afrika’yı da istediğimiz üzere alt ederiz. İran aslında özgür piyasada yoktu. Özbekistan’da Çin’in önemli plantasyonları var. Şili’deki üzere satılan eserin sorgulanması ve ekim alanı plantasyonunun yapılması, süreci düzgün planlamak gerekiyor. Dünyada değişimi kabul edenler başarıyı yakalayacak. Her işte inovatif ve farklı düşünmeliyiz, her vakit kendimizi yenilemeliyiz.”
Kuru meyve kesiminin 2023 yılı amacı 3 milyar dolar
Celep’e nazaran kuru meyve kesiminde dünyada ihracatta başkan pozisyonunda olabiliriz lakin bölümün ihracatı son yıllarda 1.3-1.4 milyar dolar aralığında sıkışıp kalmış durumda.
“Kuru meyve dalının 2023 yılı için belirlediği 3 milyar dolarlık ihracat gayesine ulaşması ve mevcut potansiyelimizi en tesirli formda ihracatımıza yansıtabilmek için, dal paydaşları olarak bir ortada olmalı, kısa-orta-uzun vadeli stratejilerimizi gözden geçirmeliyiz. Şayet üniversitelerle iş birliği, Ar-Ge, tasarım ve markalaşma üzere birçok evrede yol kat edersek, tüm paydaşlarımızın güç birliği ile, daha katma kıymetli eser ihracatına odaklanır, böylelikle 2023 amaçlarına ulaşırız.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
