Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve Gazetecilik Kısmı Öğretim Vazifelisi Bülent Tellan, editörlük mesleği ve meslekteki dönüşüm ile ilgili bilgiler paylaştı.
Editörlük kapsamlı bir dönüşüm yaşadı
Medyanın dijitalleşmesi ile birlikte yeni iş imkanlarının ortaya çıktığını ve var olan mesleksel konumların da dönüşüm geçirdiğini belirten Öğretim Vazifelisi Bülent Tellan kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Gazetelerin ortaya çıktığı birinci devirden bu yana muhabirlerin yazdığı ya da ajans bültenlerinden derlenen haberleri yayın kuruluşunun bakış açısına nazaran düzenleyen ve yazı işleri ünitesinin en değerli ögelerinden biri olan editörlük, yeni bağlantı teknolojilerinin bilhassa de internetin medyada hükümran olması ile birlikte kapsamlı bir halde dönüştü. İnternet gazeteciliği 2000’li yıllarda klasik gazetecilik tarafından sık sık merdiven altı iş yapılan, pijamalı ve emekli gazetecilerin egemenliğinde bir alan olmakla eleştirildi. Lakin günümüzde bu durum çok değişti. Basılı gazeteler giderek kan kaybederken, tüm dünyada dijital yayınların egemenliği artık tartışılmıyor. Doğal olarak internet haberciliği alanında çalışmak isteyenler de çoğalıyor.”
Haber toplama misyonu artık editörlerde
İnternet gazetelerinin editörler tarafından hazırlandığını söz eden Tellan, “Editörler, haber kaynaklarını takip ederler. Uygun gördükleri haberleri seçerek kendi yayın kuruluşlarında okurun ilgisini çekecek halde bir başlık, görsel ve içerikle sunuyorlar. Bunun için ajans bültenlerini, gazete ve televizyonları, öteki internet sitelerini ve toplumsal medyayı takip ediyorlar. Evvelden muhabirlerin yaptığı haber toplama diye tabir edilen işi günümüzde editörler üstleniyor.” dedi.
İnternet çağında gazetecilik editörlük demek!
Tellan, internet gazeteleri ve haber portallarında editörlük iş tarifi içerisinde sayılan vazifeleri şöyle sıraladı: “Haberin başlığının ilgi alımlı halde yazılması, haber içeriğinin Google aramalarında ön planda çıkması ve benzerlerinden ayrışması için SEO kurallarına nazaran optimize edilmesi, görsel seçimi, metin içi başlıkların tespiti, anahtar sözlerin belirlenmesi, haberin yayına alınması, toplumsal medyada paylaşılması ve gün içerisinde bu paylaşımların tekrarlanması editörlerin sorumluluk alanlarında yer alıyor.”
Editörler bilgi birikimlerini güncellemeli
Editör olmak isteyenlere tavsiyelerde bulunan Tellan, “Editörler Türkçe’yi akıcı ve tesirli bir halde kullanmalı, Türkçe’nin dilbilgisi kurallarına hakim olmalı, merak eden ve soru sormaktan çekinmeyen, araştırma yapabilme isteğine sahip olmalı, gündemi takip etmeli ve geçmiş ile gündem ortasında ilişki kurabilmeli. Ayrıyeten editörler Word, Open Office üzere söz süreç programlarını, Photoshop üzere imaj sürece programlarını kullanabilecek kadar bilgisayar bilgisine sahip olmalı, yeni teknolojileri ve gelişmeleri takip etmeli, geride kalmamak için bilgi birikimlerini etkin biçimde güncellemeli.” dedi.
Tık almak editörün birinci misyonu olarak görülüyor
Günümüzde internet editörünün birinci misyonunun ‘tık almak’ olarak görüldüğüne dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve Gazetecilik Kısmı Öğretim Vazifelisi Bülent Tellan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Çünkü internet gazetelerinin, haber portallarının mevcut işleyiş modeli tıklanmak üzerine kurgulanmış durumda. Bu yüzden de tık tuzağı ya da click bate diye isimlendirilen, zekice ancak aldatıcı başlıklar atmak, gün içinde çok sayıda haber yayınlamak, haber olmayan, yemek tanımından ders anlatımına kadar pek çok ilgisiz içeriği SEO maksatlı olarak siteye eklemek, ülkemiz de içinde olmak üzere pek çok ülkede editörlüğün bir modülü olarak görülüyor. Kopyala yapıştır haberciliği ya da dünyada yaygın bilinen ismiyle “copy-paste” haberciliği de işin olumsuz taraflarından biri. Çok sayıda haber üretmek, haber atlamamak ve son dakika gelişmeleri kaçırmamak için internet sitelerinin var olan içerikleri kopyala yapıştır yaparak kullanmaları internette haber okumak isteyen okurlar için zorluklar yaratıyor.”
Üniversitelerde uygun eğitimler veriliyor
İnternet siteleri, haber portalları üzere mecralarda içerik düzenleyen editörlerin gazetelerdeki meslektaşlarının tersine ekseriyetle gündüzleri çalıştığını tabir eden Tellan, “Pandemi öncesinde yapılan araştırmalara nazaran editörler 8-9 saat çalışıyor lakin 12 saat çalışan editörler de var. Haber sitelerinde ise gece nöbeti yapan editörler bulunuyor. Türkiye’de günümüzde pek çok üniversitenin bağlantı fakültelerinde gazetecilik kısımları dışında yeni medya ve bağlantı üzere kısımlarda internet haberciliğinin ülkü ve olması gereken formda yapılması için düzgün bir eğitim veriliyor.” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
