Halk ortasında ‘takıntı’ olarak isimlendirilen Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), çocukluk çağından itibaren her yaşta görülebilen değerli bir psikiyatrik hastalık. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva “Özellikle son bir buçuk yıldır Covid-19 pandemisi nedeniyle obsesif paklık davranışları, çocuklarda en sık görülen obsesyonlardan biri haline geldi. Yaşadığımız pandemi sürecinin, dünya çapında yapılmış birtakım çalışmalarda çocuk ve ergenlerde OKB belirtilerinin artmasında risk oluşturduğu gösterilmektedir. Bu kuvvetli süreçte aileler birtakım tedbirlerle çocuklarına dayanak olabilirler” diyor. Çocuk ve Ergen Psiyikatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva, pandemide takıntılara karşı alınabilecek tedbirleri anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Kişinin istemediği halde aklına takılan, yanlışsız ve mantıklı olmadığını bilse de aklından uzaklaştıramadığı rahatsız edici kanılara ‘obsesyon’ deniliyor. Obsesyonlar şahısta ekseriyetle tasa ve dehşet oluştururken; bu dert ve kaygıyı gidermek maksadıyla yapılan, tekrarlayıcı birtakım davranış ve niyetler ise ‘kompulsiyon’ olarak isimlendiriliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva “Elbette her yaşta insanların birtakım takıntıları olabilir. Bu takıntılar kişinin ömrünü etkilemiyorsa, hayat kalitesini düşürmüyorsa, yapması gereken olağan fonksiyonları engelleyecek hale gelmemişse hastalık boyutundan bahsedilmez. Lakin fonksiyonelliği bozar hale geldiğinde bilhassa çocuğun okul hayatını, derslerini, arkadaş münasebetlerini, toplumsal yaşantısını, aile alakalarını olumsuz etkiliyorsa Obsesif Kompulsif Bozukluk’tan (OKB) bahsedilmektedir ve tedavi edilmesi gerekir” diyor. OKB belirtilerinin “kirlenme korkusu ve çok paklık takıntıları, nizamlı ve simetrik olma, kişinin kendisinin yahut oburlarının ziyan görmesine ilişkin fikirlere kapılması, daima birşeyleri denetim etme muhtaçlığı, kompulsif olarak belli kalıplarda sayma, önemli bir hastalığının olduğunu düşünme” olarak sıralanabildiğini belirten Dr. Nigar Aliyeva bu davranışların pandemi sürecinde artış gösterdiğini söylüyor.
Sinsi ilerliyor!
Yaklaşık bir buçuk yıldır 7’den 70’e herkeste ağır dehşet, tasa ve gerilime neden olan Covid-19 pandemisi sürecinde bilhassa obsesif paklık davranışlarının çok yaygınlaştığını vurgulayan Dr. Nigar Aliyeva şöyle konuşuyor: “Yaşadığımız pandemi sürecinin, dünya çapında yapılmış birtakım çalışmalarda çocuk ve ergenlerde OKB belirtilerinin artmasında risk oluşturduğu gösterilmektedir. Çocukluk devrinde OKB’nin tanınması daha sıkıntı olabilir. Bunun nedenlerinden biri OKB’nin sinsi başlangıçlı olması ve ailenin başlama devrini gözden kaçırmasıdır. Lakin OKB’nin, prognoz açısından çocukluk yaşında başladığı vakit, gelişimsel süreç içinde daha ağır ve uzun seyrettiği gözlenmektedir. Bu nedenle çocukluk devrinde OKB belirtileri varsa bir an evvel müdahele etmek gerekir.”
Bu tekliflere dikkat!
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva, bu kuvvetli süreçte anne ve babaların kimi davranış kurallarına dikkat ederek çocuklarına takviye olabileceklerini belirterek tekliflerini şöyle sıralıyor;
- Çocuklara sık sık elleri yıkama, dezenfektanla temizleme, ateş ölçme üzere tekliflerde bulunulmamalıdır. Bilimsel makale ve klavuzlardaki tekliflere (ellerin yaklaşık 20 yıkanması) dikkat etmek kâfi olmaktadır.
- Çocukların tekrarlayıcı formda sorduğu ‘Ellerim pak, değil mi? Hastalanmam, değil mi? Virüs olan yerlere dokunmadım, değil mi? üzere tekrarlayan sorularına yalnızca bir defa karşılık vererek korku ve obsesif kanılarını pekiştirmekten kaçınmak gerekmektedir.
- Çocuğun yaşına uygun bir halde somut olarak hastalıkla ilgili bilgi verilmelidir. Çocukların bu süreci gerçek bir biçimde öğrenmesi, sorularının açık ve net bir biçimde somutlaştırılarak cevaplanması dertlerini değerli ölçüde azaltacaktır.
- Küçük yaştaki çocuklarda bilhassa el yıkama, toplumsal uzaklığın değeri, maske takma ve sokağa çıkma yasağı üzere mevzular oyunlaştırılarak, hikayeleştirilerek anlatılabilir.
- Bu devirde de Covid-19 ile ilgili basın yayın organlarındaki haberleri daima takip etmek ve meskende tartışmak gerçek bir yaklaşım olmayacaktır.
Tedavi çocuğun yaşına nazaran değişebiliyor
OKB tespit edilen çocukların tedavisinin, çocuğun yaşına nazaran değişebildiğini belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Nigar Aliyeva şöyle konuşuyor: “Küçük çocuklarda oyun terapisi, destekleyici terapiler, ailelerle işbirlikçi tavır işe yararken; daha büyük çocuklarda OKB’de bilhassa obsesif kanıların ve kompulsiyon davranışlarının giderilmesi için ilaç kullanma gerekliliği ortaya çıkabilir. Çocukluk devrinde OKB’de bir taraftan kullanımları son derece inançlı ve denetimli olan ilaçlar seçilerek tedavi edilirken, öbür taraftan da çocuğun yaşına uygun terapi prosedürü yapılması en aktif tedavi seçeneği olmaktadır. Çocuğun, tabibi tarafından önerilen ilaçlarını nizamlı bir biçimde, önerilen doz ve müddet boyunca almasına itina gösterilmeli, bu süreçte çocuğa her adımda dayanak olup başarılarına olumlu geri bildirimde bulunulmalıdır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
