İstinye Üniversitesi (İSÜ) tarafından düzenlenen ‘Pandemiden Çıkış Panelleri’nin üçüncüsü çevrimiçi olarak gerçekleştirildi. “Birinci yılında pandemi ve çocuklarımız” başlığıyla düzenlenen panelde pandemiyle geçen bir yılı çocuklar özelinde kıymetlendiren uzman isimler, Covid-19 olan çocuk hastaların yaklaşık yüzde 70’ini 10-18 yaş kümesi çocukların oluşturduğunu belirtti. Olay sayıları arttıkça çocuklardaki Covid-19 olay sayısının da arttığını belirten uzmanlar, gerekli önlemler alındığı takdirde okulların rastgele bir risk oluşturmadığını söyledi. Bir yılı aşkın müddettir devam eden salgının bilhassa çocukların ruh sıhhatini olumsuz etkilendiğini belirten uzmanlar, çocuklar ortasındaki eğitim eşitsizliklerin giderilerek konutta yaşanabilecek şiddet ve istismara karşı tedbirlerin alınması gerektiğini belirtti.
“Çocuklar pandemiden gelişimsel olarak da etkilendi”
Panelin açılış konuşmasını yapan İstinye Üniversitesi (İSÜ) Rektörü Prof. Dr. Erdal Karaöz, “Çocuklar her ne kadar salgının sıhhatle ilgili kısmından çok az etkilenen küme olmuşlarsa da okul öncesi ve okul çağındaki çocuklar pandeminin bilhassa eğitim, toplumsal, kültürel boyutundan ya da gelişimsel, ruhsal gelişimsel şartlarından çok etkilendiler. Sokaklarda oynaması gereken, parklarda oynaması gereken çocuklar bunları yapamadılar. Ümit ediyorum ki bir an evvel aşılama projesi tamamlanırsa en azından önümüzdeki güz devrinde olağan bir formda eğitime devam etme talihine sahip oluruz” dedi.
“Biz erişkinler çok konuştuk lakin çocuklarımızı çok konuşmamıştık” diyen İSÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Ayberk Kurt, “Pandemiden çıkış panellerinin bu sefer ki gündeminde çocukları konuşalım diye düşündük. Hem hastalık çocuklarımızı nasıl etkiliyor, hem de çocuklarımızın ruh sıhhati nasıl etkileniyor, bu boyutuyla bir değerlendirelim istedik. Çok güç bir süreç. Umarım bu salgın bir an evvel son bulur ve eski yaşantımıza kavuşuruz” tabirlerini kullandı.
“Ebeveyn gerilimi çocukları da etkiliyor”
Covid-19 gündeminde çocukların yaşadığı ruh sıhhati problemleriyle ilgili bilgi veren Liv Hospital Ulus Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Prof. Dr. Seher Akbaş, şunları söyledi:
“Salgınla birlikte hem erişkinlerin hem çocukların günlük rutinlerini çok değişti. Bununla birlikte hastalıklar, vefatlar, iş kaybı, toplumsal izolasyon hem erişkinlerin hem çocukların ömrünü son derece olumsuz etkiledi ve uzun müddetli bir gerilim altına aldı. Ebeveynler bir yandan çocukların fizikî ve ruhsal sıhhatleri konusunda kaygı yaşarken tıpkı vakitte kendi şartlarındaki kötüleşme ile ilgili de telaş yaşıyorlar. Yapılan bir araştırmaya nazaran, salgından sonra ebeveynlerin yüzde 82’si pandemi öncesine nazaran daha telaşlı bulunmuş. Bu etkilenmeler sonucunda ebeveynlerde korku bozuklukları, travma sonrası gerilim bozuklukları ve depresyonu daha fazla görmeye başladık. Ebeveynlerinin yaşadığı her şey çocukları etkiliyor. Çocuklar toplumsal izolasyondan ötürü artık meskenlerinde yaşıyorlar, okullarına uzaktan eğitim formunda devam ediyor. Bu kapanma tedbirleri yani toplumsal izolasyon çocukların şiddeti ve tacizi hem şahit olmasında hem de bunlara maruz kalma riskini arttırıyor. Ebeveyn gerilimi birebir vakitte çocuğa yönelik şiddeti de arttıran kıymetli etmenlerden bir tanesi. Sonuç olarak baktığımızda salgın erişkinleri organik olarak daha fazla etkilese de çocukları ruhsal olarak daha fazla olumsuz etkiliyor. Neler yapılması gerektiğine gelirsek, öncelikle acil çocuk muhafaza programları yapılması gerekiyor. Doktorların bilimsel çalışmalar yaparak bize sorunun gerçek boyutunu görmemizi sağlayacak bilgiler sunması gerekiyor. Ekonomik dayanak paketlerini arttırmak gerekiyor. Sıhhat ve eğitimin eşit ve ulaşılabilir olması gerekiyor. Bilhassa fakir olan ailelerin eğitim gereçlerine ücretiz ulaşması için önemli çalışmalar yapılması gerekiyor. Bütün bu programlara ebeveynlerin riskli durumları yaratan şartlarının azaltılmasına yönelik desteklenmesi, eğitilmesi son derece değerli.”
“Yüzde 50’den fazlasını hafif olgular oluşturuyor”
İSÜ Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Murat Sütçü, Türkiye genelinde 32 tane merkezin katıldığı, 16 Mart 2020 ile 15 Haziran 2020 ortasında tanısı doğrulanmış 1156 Covid-19 olan çocuk hastayı irdeleyen bir çalışma gerçekleştirdiklerini belirtti. Covid-19 teşhisi konulan 1156 çocuğun birinci üç ay dönemki bilgileri ve klinik seyir izlerinden oluşan bilgileri paylaşan Sütçü, şöyle konuştu:
“Kısaca bu çalışmanın datalarından bahsedersek, çalışmamıza kattığımız çocukların ortalama yaşı 10.75 yıl idi. 1 yaşın altında 90 hasta 1- 3 yaş ortasında 720 hasta lakin en sık gördüğümüz aralık ise 6-12 yaş kümesiydi. Bunu beraberinde sıklıkla izleyen yaş kümelerine baktığımızda 12-15 yaş ve 15 yaş üzeri olarak görmekteyiz. Yakınmalarda ateş ve öksürük ön plandaydı bunu bu ortada azalan sıklıkla boğaz ağrısı, kas ağrısı, teneffüs ezası, ishal, karın ağrısı izlemekteydi. Hastaların yüzde 50’sinden fazlasını hafif olgular oluşturmakta bunu orta ve ağır olarak izlemekteydi. Ağır hasta popülasyona baktığımızda 100’de 1 civarında görmekteydik. Hastalarımızı irdelediğimizde 149 hastada kronik bir hastalık, altta yatan bir hastalık vardı. Bu hastalıklardan en ön plana çıkan küme ise astım ve akciğer hastalığı bulunmasıydı. Yaklaşık 47 hastada bu bulguları gördük. 225 hasta hastaneye yatırıldı ve 19 hastanın ağır bakım gereksinimi oldu. 11 hastanın kronik hastalığı mevcuttu ve iki hastada bağışıklık yetmezliği vardı. 4 hastanın teneffüs aygıtına bağlanması gerekti. İki hastayı da maalesef kaybettik.”
“Vakaların artmasında okullar önemli bir kaynak değil”
Bilim Şurası üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hasan Tezer, Türkiye’deki çocuk hastalar hakkında bilgi vererek şunları söyledi:
“Genel manada baktığımızda olay sayısı arttıkça çocuk hadise sayısı da artıyor. Artık çocuklar daha fazla etkileniyor manasına gelmiyor bu durum fakat oransal olarak bir artış var. Son bilgilere baktığımızda dünya genelinde 141 milyon insanın enfekte olduğunu 3 milyon vefatın olduğunu söyleyebiliriz. Çocuklar da Covid-19 oluyorlar bunu gördük. Dünyanın coğrafik bölgesinde ömür biçimine nazaran çocuklar total olayın yüzde 1-8’ini oluşturuyor. Kız ve erkek çocuklar eşit oranda etkileniyor ve yüklü ortalama 7 yaş üzere görünüyor. Çocuk hastaların yaklaşık yüzde 70’ini ise 10-18 yaş kümesi çocuklar oluşturuyor. Nasıl bulaştığı konusuna gelince şunları söyleyebiliriz: Anne sütünde de virüs partikülleri gözüküyor fakat bunların canlı olmadığını görüyoruz ve anne sütüyle bulaş olmuyor diyebiliriz. Anne müspetse de gerekli tedbirler alındıktan sonra emzirebilir. Çocuklarda temel bulaş çoklukla bir yetişkinin indeks hasta olarak görüldüğü mesken içi maruziyetten kaynaklanır. Okulların açılmasıyla çocuklarda bulaşın artması ortasında direkt bir irtibat olduğunu söyleyemeyiz. Bütün kurallara uyulursa okulların olayların artmasında önemli bir kaynak olmadığını söyleyebiliriz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
