5 duyu organlarımızdan biri olan koku duyumuz tat alma duyumuz ile yakından temaslıdır. Hoş bir yemeğin kokusu, çiçek kokusu, hoş bir parfümün kokusu hayattan zevk almamızı sağlayarak, kendimizi düzgün hissetmemize neden olur. Koku duyumuzun kaybolmasıyla bir arada koku alamadan yaşamak ise renksiz ve tatsız bir ömürdür. Bu nedenle koku bozukluğu olanlarda hayat kalitesi bozulur ve depresyon üzere rahatsızlıklar daha sık görülür.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları kısmından, Doç. Dr. Aldülkadir Özgür ‘Anosmi ve Parosmi (koku alamama) hakkında merak edilenleri’ cevapladı.
Anosmi, Parosmi nedir?
Anosmi koku duyusunun büsbütün kaybolmasıdır. Kişi çok keskin kokular dahil rastgele bir koku alamaz
Parosmi ise kokunun farklı algılanmasıdır. Bu farklı algılama maalesef genelde berbat koku algılaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekseriyetle kişi neyi koklasa çürük yumurta, kokmuş yemek üzere kokuları almaktadır. Tabi ki bu durum kişinin ömür kalitesini bozmaktadır.
Anosmi ve Parosmi bize Covid hastalığının bir mirası mı?
Hayır. Anosmi ve parosmi üzere koku bozuklukları aslında 4-5 yetişkinden birinde karşılaştığımız bir durum. Ama Covid hastalarında bu bozukluklar daha sık rastlandığından ve bilhassa hastalığın birinci ortaya çıktığı periyotta kimi hastalarda birinci bulgu olduğundan toplumda bilinilirliği arttı. Aslında biz Kulak Burun Boğaz Hastalıkları polikliniğinde bu şikayeti olan hastalarla yıllardır karşılaşıyoruz.
Koku bozukluğunun sebepleri nelerdir?
Özellikle süreksiz koku bozukluklarının en sık sebebi viral enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar dışında burun eğrilikleri, burun alerjileri ve burun içinde oluşan uygun huylu ve makûs huylu tümörler koku bozukluğuna sebep olmaktadır.
Herkesin koku hassasiyeti birebir mıdır ve koku almamızı etkileyen faktörler nelerdir?
Koku hassasiyeti bireyden bireye farklılık göstermektedir. Kimileri hafif bir kokuyu bile algılarken kimileri ise çok ağır kokuları bile güç algılamaktadır. Hava sıcaklığı, ortamdaki hava dolanımı, kişinin burun yapısı ve ferdî tecrübeler üzere kokunun algılanmasını etkileyen pek çok faktör vardır.
Covid Hastaları size en sık hangi şikayetler ile başvuruyor?
Covid hastalarının bize en sık koku almamasının düzelmemesi ve parosmi yani faklı koku algılama ile başvurmaktadır. Bilhassa parosmi ile gelen hasta sayımız epey fazla. Zira hiç koku almamayı hastalar bir halde kabulleniyor fakat parosmi hayatı bazen çekilmez hale getirebiliyor. Örneğin bir hasta bütün yemeklerden kokmuş yumurta kokusu aldığından artık yemek yapamaz hale gelebiliyor. Ya da beşerler çürümüş et kokusu aldığından herkesten uzaklaşabiliyor. Tabi bu türlü durumlara katlanmak hayli can sıkıcı olabiliyor.
Koku bozukluğu ile gelen hastaların tedavisi için nasıl bir yol izliyorsunuz?
Öncelikle koku bozukluğuna yol açan durumun sebebini araştırıyoruz. Sonra bu sebebin ortadan kaldırılması için gerekli medikal yahut cerrahi tedaviyi uyguluyoruz. Bilhassa viral enfeksiyonlara bağlı koku bozuklukları çoklukla geçicidir. Bu hastalara bazen yalnızca güzelleşmenin hızlanması için burun spreyi veriyoruz. Ayrıyeten kahve kokusu üzere keskin kokuları denemelerini istiyoruz. Zira keskin kokular şikayetlerinin düzelmesini hızlandırabilmektedir.
Pandemi periyodunda sık karşılaştığımız Covid hastalığına bağlı koku bozuklukları da ekseriyetle kısa müddette düzelmektedir. Can sıkıcı bir durum olmakla birlikte bu hastalarda parosmi birçok vakit koku almanın kısa müddette düzeleceğinin bir belirtisi olmaktadır. Bu nedenle parosmi ile gelen hastalara aslında bunun âlâ bir gelişme olduğunu anlatıyoruz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
