Kardeş rekabeti, çocukların gereksinimlerini yahut isteklerini söz edebildiğinin sağlıklı bir işareti olarak kabul edilir. Ama rekabet ortamını yaratan çocuklardan biri dışlanmış hissediyor ise ailelerin önlem almaları ehemmiyet kazanır. DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Dr. Didem Altay kardeşler ortası rekabetin aileler tarafından desteklenmemesi gerektiğini belirterek ailelerin yararlanabilecekleri adımları paylaştı.
Kardeş kıskançlığı bilhassa tıpkı cinsiyetten ve yaşları birbirine yakın olan çocuklar ortasında yaşanan rekabettir ve kardeşlerin ebeveynlerinin sevgi ve hürmetini kazanmak için birbirleriyle yarışlarından kaynaklanır. Muhakkak seviyede kardeş rekabeti, tıpkı ailede yetişen çocuklar ortasında her çocuğun gereksinimlerini yahut isteklerini söz edebildiğinin sağlıklı bir işareti olarak kabul edilir. Lakin rekabeti doğuran neden çocuklardan birinin “dışlanmış” hissetmesi ise ailelerin daha dikkatli olmaları ve duruma nazaran tedbir almaları gerekebilir.
Kardeşler neden rekabet ediyor?
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Dr. Didem Altay, kardeş rekabetinin birçok ailede bilhassa iki yahut daha fazla çocuğu olan ailelerin birçoklarında görüldüğüne dikkat çekerek, kıskançlığın çoklukla şu durumlarda ortaya çıktığını belirtti;
- Ailede daha fazla ilgi ve bakıma muhtaçlık duyabilecek hastalığı yahut özel muhtaçlıkları olan bir çocuğun varlığı
- Ebeveynler tarafından çocuklar ortasında karşılaştırma yapılması
- Bir çocuğun öteki çocuğa nazaran ebeveyni tarafından adil/eşit olmayan ölçüde ilgi görmesi
- Yeni gelen bebeğe karşı tehdit algısı
Sevgi ve örnek olmak altın kurallar
Dr. Didem Altay, çocuklarla ilgili tüm problemleri çözmede sevgiyi göstermenin değişmez kural olduğuna ve kardeş rekabeti konusunda da birinci adımın sevgiyi göstermek olduğuna dikkat çekti. Altay; “Ebeveynlerin çocukların her biriyle özel vakit geçirmeleri, her bir çocuğun sevdiği ve başarılı olduğu aktiviteleri birlikte gerçekleştirerek kendilerini âlâ hissetmelerini sağlamaları kıymetli. Bunun ötesinde çocuklara yeterli birer rol model olmak, tansiyon anında nasıl sakinleşebileceğini öğretmek ve olumlu sorun çözme hünerlerini artırma tarafında desteklemek ailelerin öncelikli tavırları olmalı” dedi. Kimsenin birbirine makûs kelam söylememesi ve vurmaması üzere temel kuralların fakat rol modellikle hayata geçirilebileceğini söyleyen Altay, ailelerin uygunsuz davranışların sonuçları hakkında çocuklarla konuşmalarının gerekli olduğunu da belirtti.
Kıyaslamayın, taraf tutmayın
Klinik Psikolog Dr. Didem Altay kardeş kıskançlığının muhakkak seviyede olağan olduğunu ancak ailelerin kıskançlığı çocukların “gelişimleri yahut hayata hazırlanmalarında bir fırsat olarak görmelerinin” gerçek olmadığını belirtti. Yaşadığımız kültürde birtakım ailelerde görülen erkek çocuklarına yönelik yüksek ilgi ve muhafazacı halin da rekabetin kıymetli bir nedeni olduğuna değinen Altay, “Çocuklara cinsiyetlerine, yeteneklerine ve kişilik özelliklerine nazaran davranmaktan ve onları karşılaştırmaktan kaçının. Çocukları karşılaştırmak hislerini incitir ve kendilerini kıymetsiz hissettirir. Bunun yerine çocuğun olumlu özelliklerini ve davranışlarını övün. Katiyetle taraf tutmayın. Çatışma kızışırsa onları sakinleşene kadar ayırın. Birbirleriyle bağlantı kurmalarına müsaade verin ve olayı hislerini ortaya koyarak anlatmalarını teşvik edin, onları dinleyin. Şayet tahlil bulamazlarsa da sorunu çözmeleri için onlara yardım edin’ dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
