Beslenme, diyet ve psikoloji danışmanlık hizmetlerini bir ortaya toplayan Formteg Danışmanlık Merkezi kurucularından Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, Kanserden korunmanın yollarını anlattı. Kanser hakkında doğru-yanlış pek çok bilginin paylaşıldığına dikkat çeken Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “Kanser oluşumunu etkileyen çevresel faktörler engellendiğinde, kanser büyük ölçüde önlenebilen bir hastalıktır. Kanserden korunmak için atacağımız adımlar yalnızca yap yahut yapma kurallarını değil, bir ömür usulünü kapsamalıdır” tabirlerini kullandı.
“Kanser, hücrelerimizdeki DNA’nın hasar sonucu hücrelerin denetimsiz yahut olağandışı bir halde büyümesi ve çoğalması ile karakterize edilen hastalıklar kümesinin ortak adıdır” sözleriyle kanseri tanımlayan Uzman Diyetisyen Ecem Ocak, “2020 yılında kanser olay sayısı 19,3 milyon iken bu sayının 2040 yılında 30,2 milyon olacağı kestirim ediliyor. Kanser oluşumunu etkileyen çevresel faktörlerin başında sigara, yanlışlı beslenme alışkanlıkları, yetersiz beslenme, alkol ve enfeksiyonlar geliyor. Bilhassa kusurlu beslenme alışkanlıkları yüzde 25 ila yüzde 30 oranında kanser oluşumunun riskini arttırıyor. Uygun haber ise kaliteli beslenme ve hayat üslubundaki değişikliklerle kanser riskini avantaja çevirmek mümkün. Kansere yakalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olmak için sağlıklı kilo aralığında olmanız, sistemli olarak fizikî aktivite yapmanız, sağlıklı bir beslenme sisteminizin olması, alkol ve sigaradan uzak durmanız üzere yapabileceğiniz kıymetli uygulamalar bulunuyor” biçiminde konuştu.
Uzman Diyetisten Ecem Ocak, kanseri oluşturan çevresel etkenlerden korunmak için atabileceğimiz adımları şöyle sıraladı:
SAĞLIKLI KİLO ARALIĞINDA KALIN
Sağlıklı kilo aralığında olmanız kanser, kalp hastalıkları ve diyabet üzere kronik hastalıkların riskinin azaltılmasına imkan sağlar. Zira fazla kilo ve bedenin çok yağlanması göğüs kanseri, kolon ve rektum, endometrium, pankreas, karaciğer, böbrek vs. birçok kanser riskini arttırır. Ayrıyeten kimi çalışmalar da fazla kilonun tiroid kanseri riskini arttırdığını gözlemlemiştir. Bu yüzden sağlıklı bir beslenme programı ile istenilen kilo aralığında olmak riski azaltacaktır.
SAĞLIKLI BESLENMEYİ SÜRDÜRÜN
Sağlıklı ve kaliteli beslenmek âlâ bir hayatın ve kanser riskini azaltmanın değerli bir modülüdür.
Dünya Kanser Tedbire Fonu’nun (WCRF/ AICR) teklifleri;
- Çok çeşitli sebzeler, meyveler, tahıllar ve kuru baklagiller tüketin.
- Şekerli içecekler tüketmeyin.
- Kırmızı et tüketimini sonlandırın, işlenmiş etlerden kaçının.
- Alkollü içecekler; bayanlar; 1 kadeh/gün, erkekler; 2 kadeh/gün sonlandırın.
- Tuzlu yiyecek ve tuzla işlenmiş besin tüketimini kısıtlayın.
- Çok çeşitli besinleri içeren istikrarlı bir beslenme seçin.
- Her gün 30 dakika fizikî aktivite yapın.
- Normalin altına inmeden, olabildiğince zayıf kalın formundadır.
SEBZE VE MEYVELERİ ÇEŞİTLENDİRİN
Sağlıklı beslenmek ve bunu ömür stili haline getirmek çok kıymetli. Bu yüzden hayatınıza uygun sürdürülebilir bir beslenmeyi amaçlamanız gerekiyor. Tabağınızı olabildiğince renkli sebzeler, meyvelerle doldurun. Unutmayın ki ne kadar renk o kadar sıhhat demektir. Antioksidan bakımından güçlü koyu yeşil, turuncu, mor ve kırmızı meyveler ile zerzevatları daha fazla tüketin. Zira antioksidanlar hücreleri hasardan korur ve kanser riskini düşürür.
KURU BAKLAGİLLERİ VE TAM TAHILLI ESERLERİ TÜKETİN
Glisemik İndeks bize karbonhidratların kanda ne kadar süratte şekere dönüştüğünü belirler. Kan şekerinin süratle yükselmesine neden olan besinlerin glisemik indeks kıymetleri yüksektir. Bu yüzden glisemik indeksi yüksek olan meyve suları, asitli şekerli içecekler, beyaz ekmek, poğaça vs. yerine glisemik indeksi düşük olan tam tahıllı eserleri tercih etmemiz gerekiyor. Posadan varlıklı, yağdan kısıtlı bir diyet kolon ve rektum kanseri riskini düşürür. Bu yüzden kesinlikle lif kaynağı olan zerzevat, meyveleri, kuru baklagilleri çokça tüketin.
KIRMIZI VE İŞLENMİŞ ET TÜKETİMİNİ SINIRLANDIRIN
Kırmızı ve işlenmiş etlerin kanser riskini arttırdığını gösteren çalışmalar mevcut. İşlenmiş etlerin bilhassa koleraktal kanser riskini arttırdığına dair güçlü ispatlar mevcut. Son çalışmalar da kırmızı ve işlenmiş et tüketiminin göğüs kanseri riskini artırıcı tesirini olduğunu söylüyor. Bu yüzden tüketim ölçüsünü sınırlamak gerek. Birçok çalışma nitritin kanser riskini arttırdığını söylüyor. İşlenmiş etlere etin güzelleşmesi, tadını arttırmak, raf ömrünü uzatmak için nitrat eklemesi yapılabiliyor. Bu yüzden sınırlamak gerektiğini bir kere daha söylemiş olalım.
BESLENMENİZE KALSİYUM KAYNAKLARI EKLEYİN
Kalsiyum içeren besinler bilhassa kolon kanseri riskini azalttığı ile biliniyor. Zira kalsiyum, kolonda safra ve yağ asitlerini bağlar. O nedenle günlük kalsiyum yeteri ölçüde alınmalıdır. Tıpkı formda D vitamini yetersizliği olan bireylerin kolon kanseri riski taşıdığı gözlemlenmiştir.
ALKOLÜ SINIRLANDIRIN
Fazla alkol tüketiminin bilhassa karaciğer ve göğüs kanseri riskini arttırdığını söyleyebiliriz. Alkol tüketim ölçüsünü kesinlikle gözden geçirmek ve denetimli tüketmek gerekir. Bayanlarda günlük 1 kadeh, erkeklerde ise 2 kadeh ile sonlandırılmalıdır. Kanser riski açısından kıymetli olan alkollü içeceğin çeşidi değil, ölçüsüdür.
HAREKET HALİNDE OLUN
Yediklerimize, içtiklerimize dikkat ederek sağlıklı kilo vermek gerektiğini biliyoruz. Bir de fizikî olarak etkin olmak kaide. Zira etkin olmak hem kilo denetimine yardımcı olarak kanser riskini azaltmaya yardımcı olur, hem de bağışıklık sisteminizin güçlenmesini sağlar. Ayrıyeten fizikî aktivite kalp hastalıkları ve diyabete yakalanma riskini düşürür. O halde her fırsatta konuttan dışarı çıkmak yahut konutta de olsa hareket halinde olmamız gerekiyor. Yani oturma, uzanma, TV izleme, telefonunuzla yahut bilgisayarınızla vakit geçirmeyi azaltmak değer taşıyor. Kısaca olağandan daha fazla fizikî olarak etkin olmanız aktivite düzeyiniz ne olursa olsun sıhhatiniz için birçok yarar sağlar.
Kanserden korunmak için sağlıklı ipuçları:
- Kırmızı et, kümes eti ve balıkları kızartma yahut kömürleştirmeden fırında, ızgarada yahut haşlama olan pişirme sistemleri tercih edilmelidir.
- Dışarda yemek yediğinizde sağlıklı bir beslenme sistemi izleyin. Patates kızartması, patates ve başka cipsler, dondurma, çörek ve başka tatlılar vs. yüksek kalorili yiyecekler yerine zerzevat, meyve, salata ve başka düşük kalorili yiyecekleri yiyin. Restoranlar ekseriyetle büyük porsiyonlar sunar, lakin hepsini tek bir oturuşta yemek zorunda değilsiniz. Siparişi verirken yarısını talep edin ve geriye kalan yiyeceği sonraki gün öğlen yahut akşam yemeği için paket yaptırın.
- Küçük tabak tercih edin. Ortada tatlı tüketmek istiyorsanız sütlü tatlı yahut çok küçük porsiyonlarda istediğiniz bir tatlıyı tüketin.
- Bilinçli bir tüketici olun. Marketteki besin eserlerinin etiketlerini kesinlikle okuyun.
- Yağ alımını azaltmak için yemekleri az yağda pişirin.
- Hazır ve işlenmiş besinlerden uzak durun.
- Alkol tüketimini sonlandırın yahut hiç tüketmeyin. Sigara içilmemelidir.
- Günlük alınan şeker ölçüsünü azaltın. Şekerli içecekler, hamur tatlıları, şerbetli tatlıları ölçü ve tüketim sıklığına dikkat ederek tüketin.
- Yemeklerde yahut sofrada fazla tuz kullanımı, salamura, turşu üzere besinlerin tüketiminden kaçının. Tuz yerine baharatlar kullanın.
“SAĞLIKLI BESLENMEYİ HAYAT USULÜ HALİNE GETİRİN”
Kanserin çevresel faktörler engellendiğinde önlenebilir bir hastalık olduğuna dikkat çeken Ecem Ocak, “Kansere yakalanma riskini çevresel faktörler iyileştirildiğinde en aza indirmek mümkün. Burada beslenme çok büyük kıymet taşıyor. Bu yüzden bir an evvel sağlıklı beslenmeyi ömür şekli haline getirmeli, olabildiğince fizikî aktivite alışkanlığı hayata geçirilmelidir. Ayrıyeten, yaptırmanız gereken denetim ve tetkikleri atlamayın. Unutmayın ki kanser önlenebilen, geç kalmadığınızda tedavi edilebilen bir sıhhat meselesidir. Kanserden korkmayın!” tabirlerini kullandı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
