Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz (KBB) Kliniği, işitme kayıplı bireylerin teşhisi ve tedavisi alanında uzman altı öğretim üyesi, sekiz araştırma vazifelisi, odyolog ve odyometristlerden oluşan geniş bir grupla çalışıyor. Takım, Güney Doğu Anadolu bölgesinde yaygın görülen işitme kaybı konusunda yeni doğan ve yetişkin hastalara sistematik ve sonuç odaklı tedaviler sunuyor.
Ülkemizde ve dünyada, doğan her bin çocuğun 3 ila 4’ünde görülen işitme kaybı yetişkinlerde de yaşa bağlı olarak ya da iç kulağı etkilen hastalıklar sonucu oluşabiliyor. İşitme kaybının günümüzün çağdaş implant teknolojileri ile ortadan kaldırılabilmesi mümkün, lakin gerçek bir teşhisle başlayan tedavi sürecinin, uzman bir grup tarafından gerçekleştirilmesi ve hasta ve yakınları ile iş birliği içinde yürütülmesi ehemmiyet taşıyor.
Güney Doğu Anadolu’nun en büyük sıhhat kurumlarından biri olan Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nin Başhekimi ve KBB Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Akdağ, hastanenin KBB Kliniği’nde işitme kayıplı yetişkin ve yeni doğan hastaların teşhisten itibaren, tecrübeli takımları sayesinde başarılı bir tedavi süreci geçirdiğini belirtti. Uzun yıllardır kulak ve kulak hastalıkları ile ilgili deneyimli ve spesifik olarak çalışan kliniğin, hastalara ve hastalıklara yaklaşımda bilimsel ve şimdiki datalara dayanarak çeşitli algoritmalar oluşturduğunu tabir eden Akdağ, şöyle devam etti: “Tedavi algoritmalarımız çerçevesinde polikliniğe başvuran hastalarımızın hangi evrelerden geçeceği ve hangi tedaviler uygulanacağı evvelce belirlenmiştir. Hastalarımız polikliniğimize başvurduğunda gerekli değerlendirmeler yapılarak uygun tedavi tekniklerine yönlendirilir. Bu algoritma kalıplarına tam olarak uymayan yahut tedavi seçeneklerinde belirsizliğin olduğu hasta yahut hastalıklarda ise, kulak hastalıkları üzerine spesifik çalışan iki cerrah-odyolog ve uzman hekimimizin olduğu kurulda tartışılarak karara varılır.”
Klinikte altı öğretim üyesi, sekiz araştırma vazifelisi, odyolog ve odyometristlerden oluşan güçlü bir takımın çalıştığını söyleyen Akdağ, işitme kaybı şikayetiyle gelen hastaların birinci olarak araştırma vazifelisi ve sorumlu öğretim üyesi tarafından karşılandığını, sistemli ve sistematik çalışma programı sayesinde süreç boyunca hangi hastayı hangi öğretim üyesinin takip edeceğinin baştan belirlendiğini söz etti. Hastane idare stratejilerinin, temel manada yasal mevzuatlar çerçevesinde hasta memnuniyeti gayesiyle, rekabetçi ve yüksek kalite standardında hizmet vermek olduğunu vurgulayan Akdağ gerek teşhis ve gerekse tedavi manasında bilimsel kurallar çerçevesinde, yüksek teknolojiyi kullanarak ve multi disipliner çalışarak muvaffakiyetlerini her geçen gün artırdıklarını tabir etti.
Bebek ve çocuk hastalarda yaygın olarak konuşamama şikayetiyle geliniyor
Yetişkin hastaların konuşulanı anlamama ve çınlama üzere şikayetlerle başvurduğunu söyleyen Akdağ, bebek ve çocuk hastalarda ise konuşmama, lisan gelişiminin yaşıtlarının gerisinde olması üzere şikayetlerin yaygın olduğunu belirtti. Hastanın şikâyeti, beklentileri ve işitme testlerinin sonuçlarına uygun seçeneklere karar verildiğini belirten Akdağ, tedavi yahut işitme amplifikasyonu açısından tartışmalı hadiseleri implant kurulu içerisinde değerlendirdiklerini söz etti. Hastalar uygun cihazlandırma yahut cerrahi sonrasında aygıttan sağlanan yararın arttırılabilmesi için yeniden poliklinik ve odyoloji ünitelerimizde takibe alınıyor.
Klinikte misyon yapan KBB uzmanı Prof. Dr. Müzeyyen Yıldırım Baylan da hastaların ve ailenin amplifikasyon ve rehabilitasyonun ehemmiyeti açısından bilinçlendirilmesinin çok kıymetli olduğunu söyledi. İşitme aygıtlarından yarar görmeyen hastaların koklear implantasyona uygunluk açısından değerlendirildiğini belirten Baylan, radyolojik olarak hastaların iç kulak yapılarının, ruhsal ve nörolojik gelişimlerinin incelendiğini söyledi. Baylan şöyle devam etti: “Koklear implantasyon için medikal ve SGK kurallarına uygunluğu bulunan hastaları 15 gün ila 1 ay içinde ameliyata almaktayız. Cerrahi sonrasında hastanın güzelleşme mühletine uygun olarak 2-4 hafta sonra odyologlar tarafından aygıt etkin hale getiriliyor. Hastalarımızın bu basamaktan sonra odyoloji ünitesi ve eğitim kurumlarınca verilen rehabilitasyona devam ediyor. Cerrahi alanın uygunlaşması açısından polikliniğimizde aylık-3 aylık-6 aylık takip muayeneleri yapılıyor.”
“İşitme aygıtları, koklear implantlar ve kemik iletimli implantların
çalışma prensipleri farklı”
Konvansiyonel işitme aygıtlarının çalışma prensibini dışardaki sesi yükselterek orta kulağa, oradan iç kulak ve beyne gönderme olarak özetleyen Baylan, hafif-orta-ileri derecede sensörinöral (sinirsel) yahut mix tip işitme kayıplarında hastalara konvansiyonel işitme aygıtları önerdiklerini belirtti. İleri-çok ileri derecede nörosensöriyel-mix tip işitme kaybı olup konvansiyonel işitme aygıtlarından yarar görmeyen hastaları ise koklear implantasyon açısından değerlendirdiklerini söz eden Baylan, koklear implantın ses dalgalarını elektriksel güce çevirerek ve direkt işitme sonunu uyararak çalıştığını söyledi. Baylan, kemik iletimli implantların ise kafatası kemiği aracılığıyla ses dalgalarını direkt iç kulağa ileterek işitme sistemini harekete geçirdiğine dikkat çekti. Baylan şöyle devam etti: “En az 3 ay işitme aygıtı kullanımından yarar görmeyen, cihazlandırma ve eğitim rehabilitasyonuna karşın konuşma gelişimi sağlanamayan her hastaya mümkün olduğu kadar erken vakitte implant uygulanmalıdır. İşitme yolları ve beyindeki işitme alanlarının mümkün olduğunca en kısa müddette uyarılması sağlanmalıdır. Fakat bu mühlet bebekler için en erken 1 yaşından sonra olabilmektedir. Ayrıyeten hem bebek hem de erişkin hastalarda implantasyon cerrahisi için sıhhat durumlarının anestezi ve cerrahi müdahaleye uygun olması gerekmektedir. Ameliyat ortalama iki saat sürmektedir.”
Koklear implantasyon ile hastanın işittiği sesleri algılaması ve bunları yorumlaması ile lisan gelişiminin sağlanması için rehabilitasyonun ve eğitimin değerine dikkat çeken Baylan, hastaların kıymetli bir kısmının olağan akranlarıyla tıpkı eğitim düzeyini yakalamayı başardığını, rehabilitasyona gerekli kıymet gösterilmediği durumlarda hastaların yaşıtlarına nazaran lisan gelişiminin geri kaldığını söz etti. Baylan “Bu nedenle koklear implantasyon yalnızca aygıtın cerrahi olarak yerleştirilmesinden ibaret bir süreç değildir, öncesi ve sonrasındaki süreçlerin de yerine getirilmesi ve hastalarımızın bu süreçlere ahenk konusunda motivasyonlarının yüksek olması gerekmektedir”, dedi.
Başarılı hadiselerden örnekler veren Baylan, işitsel nöropati nedeniyle progresif işitme kaybı bulunan ve lise periyodunda eğitimini yarım bırakmak zorunda kalan bir hastalarında, implantlama sonrasında eksiksiz bir konuşmayı manaya performansı geliştirebildiğini ve hastanın, yine üniversite imtihanlarına hazırlandığını belirtti. Bir öbür örnekte ise yaşı sonda bir çocuk hastaya implant uyguladıklarını, epeyce hareketli, uyumsuz, daima ağlayan ve hiperaktif davranışlar sergileyen hastanın, ameliyattan sonraki altı ayda davranışsal olarak büsbütün olağan ve sağlıklı bir noktaya geldiğini gördüklerini tabir etti. Baylan, “Yarattığı tesirleri ve sonuçları görünce şahsa işitme duyusunu tekrar kazandırmanın tek başına harikulade bir mucize olduğunu düşünüyorum. Biz grup olarak bu mucizelerle her karşılaştığımızda tanım edilemez bir memnunluk duyuyoruz”, dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
