İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülen “COVID-19 Periyodunda ve Sonrasında İnfodemiyle Mücadele” bahisli proje kapsamında geliştirilen “İnfodemi Eğitimi” çevrimiçi eğitim aracı kamuoyuna tanıtıldı. Eğitimde uzmanlar ve akademisyenlerin anlatımlarıyla infodemi ile birlikte uğraş etmenin kıymeti vurgulanıyor
İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Karadeniz İşbirliği Fonu dayanağıyla yürütülen “COVID-19 Devrinde ve Sonrasında İnfodemiyle Mücadele” bahisli proje kapsamında hayata geçirilen İnfodemi Eğitimi Çevrimiçi Eğitim Aracı 30 Haziran 2021’de çevrimiçi bir aktiflikle kamuoyuna tanıtıldı. İnfodemi Eğitimi, iştirakçilerin kriz periyotlarında ortaya çıkan yanlış bilgilere karşı dayanıklılığını arttırabilmek için, çevrimiçi eğitim aracı oluşturarak; sivil iştirak, şeffaflık, hesap verilebilirlik ve medya okuryazarlığına katkı sunmayı amaçlıyor. İnfodemi hakkındaki çeşitli çalışma ve kaynakları, mevzunun uzmanları ve ilgili kurumların anlatımlarıyla bir ortaya getirerek tek bir çatı altında toplayan çevrimiçi araç, iştirakçilerini bu alanda güçlendirmeyi hedefleyen birinci Türkçe eğitim aracı.
“İçinde bulunduğumuz bu son pandemi değil, hasebiyle bu infodemi de birinci değil ve son da olmayacak”
Tanıtım etkinliğinde, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Dekanı ve Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Pınar Uyan Semerci, İnfodemi Eğitimi Çevrimiçi Aracı’nın açık kaynak olarak sunulmasının kıymetini vurguladı. Proje grubunun TÜBİTAK takviyesiyle yürüttüğü bir öteki çalışma olan “İnfodemi ile Faal Gayret için Bireylerin Yanlış Bilgi Karşısındaki Tavırlarının Belirleyicilerinin Araştırılması: COVID-19 Örneği” başlıklı araştırmanın sonuçlarına dayanarak geliştirilen bu eğitimin, infodemiye dair okur yazarlığın artırılması ve bilim tersliği çerçevesinde önemli bir sorun haline gelen yanlış bilgi ile gayrete katkı sunmasını beklediklerini tabir etti.
Sertifikalı çevrimiçi eğitim aracı ile mümkün infodemilerin önüne geçilecek
İnfodemi Eğitimi Proje Yürütücüsü ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Milletlerarası Münasebetler Kısım Lideri Prof. Dr. Emre Erdoğan, kendimizi infodemiye karşı güçlendirirken bilim ve aklın yolunu takip etmenin ehemmiyetine değindi. Erdoğan, bilgi düzensizlikleri meselesini, “Bu içinde bulunduğumuz son pandemi değil, münasebetiyle bu infodemi de birinci değil ve son da olmayacak” halinde vurgularken, gelecekte de farklı bahis başlıkları ile yaşanabilecek muhtemel infodemilerin önüne geçilmesi gerekliliğini lisana getirdi.
İnfodemi Eğitimi Proje Koordinatörü Birnur Eyolcu Başlı, İnfodemi Eğitimi Çevrimiçi Eğitim Aracı’nı iştirakçilere tanıttı. Yedi temel başlık altında toplanan derslerde, infodemi hakkında farkındalık oluşturmak ve gayret alanları geliştirmek için farklı disiplinler ve uzmanlıklardan konukların anlatımları ile eğitimin zenginleştiği vurgulandı. Ders anlatımları ve röportajlar ile oluşturulan görüntü içeriklerinin yanı sıra, okuma teklifleri, medyadan içerik teklifleri ve testler ile eğitimin desteklendiği söz edildi. Eyolcu Başlı, http://turkuazlabsaha.org/class/infodemi web adresinde yer alan çevrimiçi eğitim ile iştirakçilerin infodemi hakkında kapsamlı bir çalışmaya erişebileceklerinin ve derslerin tamamlanması durumunda sertifika alınabileceğinin altını çizdi.
“Bilimsel bilginin anlaşılır hale getirilmesi önemli”
İnfodemi Eğitimi Projesi ve Çevrimiçi Eğitim Aracı’nın sunumunun akabinde, aktiflik, infodeminin COVID-19 pandemisinde yayılan örnekler ve bilimsel tartışmalar üzerinden ele alınması, medya ve infodemi ilgisi, doğrulama kuruluşlarının infodemiyle uğraş hakkındaki çalışmaları ve COVID-19 pandemisinde nitelikli bilgiye erişimde kırılgan kümelerden biri olan yaşlılara yönelik araştırma bulgularına yer veren panelle devam etti.
Virolog Prof. Dr. Selim Badur, COVID-19 devrinde yaşanan infodemi ve bilim zıtlığı üzerinden mevzuyu ele alırken, salgınla gayrette alınan tedbirlerin bilimsel desteklerine vurgu yaptı. Bilimde vakit içerisinde edinilen yeni bilgiler ile eski görüşlerin değişebileceğini, hasebiyle bilimin kendini doğrulayan bir yapısı olduğunu tabir eden Badur, aşı zıtlığı konusuna da değindi. Badur, medyanın sıhhat okuryazarlığı ve aşı üzere mevzulara ilgi göstermesine duyulan muhtaçlığın altını çizerken, aşı aykırılığı konusunda medya eğitiminin ötesine geçmenin değerli olduğunu vurguladı.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Medya Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkan Latife, medya ve infodemi alakasına değindi. Latife, son yıllarda artan bilim aykırılığına değinerek, içinde bulunduğumuz sürecin medya okuryazarlığı ve dijital okuryazarlığın yanı sıra bilim okuryazarlığına duyulan muhtaçlığı da ortaya çıkardığını vurguladı. Latife, “Sosyal medyadaki anonimlik farklı alanlarda tesirli olsa da yanlış bilgiyi yaymada kamusal figürler ve beşerler çok daha etkili” diyerek, infodemiyle gayretin kamusal alanda yürütülmesinin değerine değindi.
Teyit.org editörü Nilgün Yılmaz infodemiyi, “Özellikle sıhhat alanında yayılan, viralleşen, çok ölçüde, sistemsiz, yanlışsız yahut yanlış bilgi” olarak tanımladı ve yalnızca Mart 2020’de on bine yakın kuşkulu bilgi bildirimi aldıklarını tabir etti. Teyit.org’un COVID-19 sürecinde bilgi düzensizliğine karşı yürüttüğü faaliyetlere değinen Yılmaz, bilimsel bilginin anlaşılır hale getirilmesinin ehemmiyetini vurgularken, bu süreçte akademi, medya ve sivil toplum ile iş birliği içerisinde çalıştıklarının altını çizdi.
“Yerel idareleri güçlendirmek ehemmiyet taşıyor”
Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özgür Arun konuşmasına Türkiye’deki yaş ayrımcılığına değinerek başladı. Grubuyla birlikte yürüttükleri “Covid-19 Sürecinde Yaşlıların Enformasyon Arayışı ve Enformasyon Değerlendirmesi” başlıklı araştırmanın bulgularına değinen Arun, 65 yaş üzeri yaşlı insanların nitelikli bilgiye erişiminin hem sınıfsal hem de toplumsal cinsiyet bağlamında çeşitlendiğini belirtti. Arun, “Pandemi, kriz ve acil durumlar kendini tekrar gösterecek. Bu durumlarda lokal idareleri güçlendirmek yereldeki eşitsizlikleri çözmek için epey önemli” kelamlarıyla yaş ayrımcılığının farklı aktörler ile birlikte çözülmesi gereken bir sorun olduğunun altını çizdi ve yaşlıların nitelikli bilgiye erişiminin sağlanması için kamu televizyonculuğuna duyulan muhtaçlığı vurguladı.
İnfodemi Eğitimi Çevrimiçi Eğitim Aracı http://turkuazlabsaha.org/class/infodemi web adresinde herkesin kullanımına açık formda erişilebilir. İnfodemi Eğitimi Projesi hakkında daha fazla bilgi için http://infodemiegitimi.org web adresi de ziyaret edilebilir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
