Üreme periyodundaki bayanların %10 ile 17’sinde, kısırlık tedavisi gören bayanların ise %50’sinde görülen endometriozis, rahim içi zarının rahim dışında bedenin rastgele bir yerinde oluşmasıyla ortaya çıkıyor. Sebebi şimdi tam olarak bilinmeyen endometriozis, tedavi edilmediği durumlarda kısırlığın en kıymetli sebebini oluşturuyor. Şiddetli adet ağrıları, cinsel bağ sırasında oluşan ağrılar, korunmasız münasebete karşın hamile kalamamayla kendini belirli eden endometriozis, alanında uzmanlaşmış tabipler ve multidisipliner anlayışla bireye özel yollarla tedavi edilebiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Nevin Altuncu Numanoğlu, endometriozisin nedenleri belirtileri ve tedavi formülleri hakkında bilgi verdi. Korumasız alakaya karşın hamile kalamıyorsanız Endometriozis, rahmin içini döşeyen dokunun rahim dışında yerleşmesi ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Endometriozis en sık yumurtalıklar, karın zarı, rahmin ön, art, yan kısımları ile bağırsaklar ve ameliyat kesi yerlerinde oluşur. Bazen, yumurtalıklarda çikolata kisti (endometrioma) olarak bilhassa sezeryan sonrası dikiş yeri üzere bedenin rastgele bir yerinde de ortaya çıkabilir. Endometriozisin semptomları ortasında alt karın ağrısı, ağrılı adet, cinsel bağ sırasında ağrı ve korunmasız bağa karşın hamile kalamama sayılabilir. Aşırı zayıf olan bayanlarda daha fazla görülüyorÜreme çağındaki bayanların %10 ila17’sinde, kronik pelvik ağrısı olan bayanların % 35 ila 60’nda, pelvik ağrı nedeniyle ameliyat olan bayanların % 10 ila 35’inde, kısırlık nedeniyle ameliyat olan bayanların ise yaklaşık % 50’sinde endometriozis görülür. Kız çocuklarında endometriozis regl başlamadan evvel nadiren görülür ve genelde çok şiddetli adet sancısı ya da orta kanamalar nedeniyle doktora başvurulduğu vakit teşhis edilir. Endometrioz hastalığının kesin nedeni şimdi tam olarak bilinmemektedir. Lakin yapılan kimi çalışmalara nazaran endometrioz riski altında olan kümeler şu biçimde sıralanabilir:
- Birinci derece akrabasında endometriozis olan kadınlar
- Rahimde yapısal anormalliği olanlar
- İlk doğumunu 30 yaşından sonra yapanlar ya da hiç doğum yapmayan kadınlar
- İlk adet kanaması erken yaşta olanlar ya da menopoza geç yaşta giren kişiler
- Adet döngüsü 27 gün yahut daha kısa müddette olanlar ve ağır adet kanaması olan kadınlar
- Çok zayıf olan kadınlar
Cinsel bağlantı sırasındaki ağrıları hafife almayınEndometriozisin en yaygın belirtisi ağrıdır. Pelvik yahut alt karın ağrısı, adetlerde ağrı, cinsel ilgi sırasında ağrı, bağırsak hareketleri ve dışkılama sırasında ağrı ile de kendisini belirli edebilir. Endometriozisin belirtileri sabit yahut döngüsel olabilir. Yani adet öncesi ve sırasında kötüleşir ve sonra düzelir. Bayanlarda daima pelvik yahut alt karın ağrısı olabilir. Öbür semptomlar ortasında kısırlık, bağırsak ve mesane semptomları (şişkinlik, kabızlık, idrarda kan yahut idrar yaparken ağrı) ve muhtemelen olağandışı vajinal kanama sayılabilir. Endometriozis kimi bayanlarda ise hiçbir belirti vermeden rutin denetimlerde tesadüfen teşhis edilebilmektedir. Endometriozis hastaya özel metotlarla tedavi edilebiliyorDoğurgan yaştaki her 10 bayandan 1’ini etkileyen endometriosiz sıkıntısının tedavisinin bu alanda uzmanlaşmış doktorların multidisipliner bir çalışma ile yürütülmesi kıymetlidir. Ağrı, gebe kalmada zorluk, yumurtalık kistleri üzere istenmeyen sıhhat sıkıntılarına yol açan hastalığın bireye özel belirlenecek tedavi planı ve sistemli denetimlerle ömür uzunluğu yakından takip edilmesi gerekir. Endometriozis tedavisi hastalığın yaygınlığı, düzeyi, bulguları ve gebelik düşünülüp düşünülmemesine nazaran değişiklik gösterebilir. İlaç tedavisi, ameliyat ya da her iki tekniğin birlikte kullanımı kelam konusu olabilir. Gebelik planı varsa; yaş ve yumurtalık kapasitesi kıymetlendirilerek tedavi planlanır. Hangi tedavinin, kime, ne kadar mühletle uygulanacağı sorularının yanıtı hasta ve hastalığın durumuna nazaran şekillendirilir. Hastanın yaşı ve doğurganlık durumu kıymetlendirilerek hastaya özel tedavi planı hazırlanmaktadır. Genç kızlar ve doğum yapmamış bayanlarda yumurtalık rezervine ziyan vermemek amaçlanır. Doğum denetim hapları kistin( endometrioma) yahut endometriozis odaklarının büyümesi ve ağrının baskılanmasına yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra bilhassa derin ve yaygın endometrioziste tekrar hastaya özel ilaçlar da tercih edilmektedir. Süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen ağrı yakınması olduğunda, mevcut hayat işlevleri kısıtlanan, ağır bulguları olan hastalarda, doku teşhisinin gerekli görüldüğü durumlarda ve bağırsak ya da idrar yolları tıkanıklığının olduğu durumlarda hastaya cerrahi tedavi uygulanır. Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
