20. yüzyılın kıymetli düşünür ve muharrirlerinden Ricardo Piglia’nın kendisiyle yapılmış söyleşilerden ve yazılarından oluşan Kurmaca ve Eleştiri, Delidolu’nun #Okumak temalı kurmaca dışı eserler koleksiyonundaki yerini aldı. Edebiyattan sinemaya farklı sanat kısımlarına uzanan eser, tıpkı polisiye bir romandaki dedektif üzere okuru kurmacanın gizemlerini çözmeye davet ediyor.
Kitap boyunca kurmacanın iktidar ve edebiyatın ortak kulvarı olup olmadığı sorusu üzerine ağırlaşan Arjantinli müellif, okuru kendi zihninin dehlizlerinde gezindirerek gerçeklik, kurmaca, okuma ve yazma aksiyonları üzerine düşündürüyor.
Toplum, iktidar, hayat ve edebiyat ortasındaki bağlara bilhassa dikkat çeken Piglia, kurmacaya görünür biçimde yahut görünmeden dâhil olmuş tüm ögelerin izlerini takip ettiriyor.
Yazın, hayatın üzerini çizenlerin varlığını mümkün kılan yerdir; kimbilir, tahminen de bu yüzden edebiyat yapılıyordur.
Yazarlığın, herkesin gördüğü şeyi öteki biçimde görme mesleği, gerçekliğin ise her şeyden evvel bir görme biçimi olduğunu savunan Kurmaca ve Eleştiri; gerçekle kurgunun kesiştiği bulanık alana odaklanıyor ve her şeyin yazılabileceği, yaşanan tüm gerçekliklerin romana dönüştürülebileceği bir yazın anlayışından bahsediyor.
Tesirli bir muharrir olabilmenin şartlarından müellifin okurlarıyla kurduğu bağlantıya ve hatta yayımlanan kitapların yayın bölümü içindeki konumlandırmasına kadar yazma sanatı ve geleneği üzerine bedelli tespitler ve önermelerde bulunan Ricardo Piglia, kitapta Faulkner, Hemingway, Fitzgerald, Poe, Borges, Cortàzar üzere dünya edebiyatının kilometre taşı isimlerine ve yapıtlarına da dokunuyor.
Kurmacanın, anlatılanlar kadar anlatılmayanları da temsil ettiğinin altını çizen Kurmaca ve Eleştiri, ülkü okur profilinin şahsen yapıtın ürettiği okur olduğunu vurguluyor ve görme biçimlerimizi yeni baştan şekillendiriyor.
Gerçekle kurmacanın kesiştiği bulanık alanda çalışmak ilgimi çekiyor. Zira her şeyden evvel kurmacanın, örneğin bir bilim üzere sonları belirlenmiş kendine mahsus bir alanı yok. Her şey kurmacaya dönüştürülebilir. Kurmaca inanç üzerine çalışır ve bu manada ideolojiyi, gerçekliğin bilinen tüm modellerini ve elbette bir metni gerçek ya da kurmaca hâline getiren temel ögeleri içinde barındırır. Gerçeklik her vakit kurmacayla örülü hâldedir.
”Piglia, Gabriel García Márquez’in ışıltılı vakitlerinden bu yana Latin Amerika’dan çıkan en uygun muharrir olabilir.”
Kirkus Reviews
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
