Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Bayan Çalışmaları Mükemmeliyet Merkezi (SU Gender) tarafından düzenlenen “Feminist Bakış Açısıyla Siyasal Alan: Teori, Siyaset ve Savunuculuk” başlıklı konferans 3-5 Haziran tarihlerinde çevrimiçi olarak gerçekleşti. Konferans; toplumsal cinsiyet ve feminist siyaset ideolojisi alanlarında çalışan akademisyenleri, aktivistleri ve sivil toplum temsilcilerini bir ortaya getirerek bir milletlerarası tartışma platformu oluşturulması emeliyle düzenlendi.
Sabancı Üniversitesi Sanat ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Dekanı Meltem Müftüler-Baç, konferansın açılışında yaptığı konuşmada, “Pandeminin tesiriyle eşitsizliklerin daha da arttığını, hatta mevcut eşitsizliklerin daha da karmaşık hale geldiğini belirterek, “İş gücüne iştirakte bilhassa birincil bakım hizmeti veren bayanlar pandemide çok büyük zorluklarla karşı karşıya kaldılar. Yapısal adaletsizlikler, eşitsizlikler son aylarda daha da derinleşti” dedi.
SU Gender Yöneticisi Hülya Adak ise “Pandemi periyodu birçok sorunu ve eşitsizlikleri ortaya koydu. SU Gender için ise feminist dayanışmanın dijital platformlar ve ağlar aracılığıyla değerli formlarda derinleştirilebileceği ve çoğaltılabileceğini gösterdi,” dedi. Eğitim programlarımız da yer sonu ve sıhhatle ilgili korkular olmaksızın dijital ortamlarda büyüdü ve yaygınlaştı. SU Gender’ın pandemi devri dahil olduğu feminist ağlar ortasında Columbia University Women and Gender in Küresel Affairs (WGGA) ağı ve Berlin Özgür Üniversitesi’nin Margherita von Brentano Zentrum’u sayan Adak bu dayanışma imkanları sayesinde ortak konferanslar düzenlediklerini, konuşmacılar çağırdıklarını, kütüphane dataları ve kaynaklarını paylaştıklarını ve farklı üniversitelerde öğrenciler için tez danışmanlıkları yürüttüklerini söyledi. Ayrıyeten Türkiye ve yurtdışı üniversiteleriyle ortak olarak Cinsel Taciz ve Cinsiyete Dayalı Şiddet webinarlarını yürüttüklerini ve bu sayede hem dijital şiddet üzere yeni alanlar üzerine akademik ve aktivist çalışmalarda öncü bir merkez ve platform olduklarını açıkladı. Pandemi devri yeni çaba biçimlerini mümkün kılmak için bu webinarların ve ortak hareket planlarının çok değerli olduğunu söz etti. İstanbul Sözleşmesi’nin sorgulandığı 2020’nin yaz aylarında, SU Gender’ın yürüttüğü toplumsal medya çalışmalarının milletlerarası ve ulusal platformlarda bu mukavelenin değerine ve koruduğu bayan, LGBTQI+ ve azınlık haklarına vurgu yaptıklarına dikkat çektiğini söz etti. Pandemi devri 5 AB Ufuk 2020 projesine dahil olduklarını açıklayan Adak, hususların pandemi periyodu eşitsizlikler, göç, toplumsal cinsiyet ve iklim üzere tematik odakları olduğunu, ayrıyeten kazandıkları Marie Curie doktora sonrası burslarla merkezin büyümesini ve kapasitesini geliştirmesini sağladıklarını açıkladı. COVID 19 periyodu Sabancı Üniversitesi’nin Cinsiyet Eşitliği Hareket Planının yayınlandığını, yesyeni kurulan programlarla aktivistlere, lise öğretmenlerine ve iş dünyasına eğitim ve danışmanlık yaptıklarını belirten Adak pandemi periyodu bizim için “salt hayatta kalma uğraşı değil, yeni ufuklara açılma ve büyüme imkanı sundu” dedi.”
Konferansın konuk konuşmacısı University of Chicago Charles E. Merriam Siyaset Bilimi Üstün Hizmet ve Bayan Çalışmaları Profesörü Linda Zerilli, A.B.D’deki feminist hareketin tarihini dönemleştirme aracı olarak kullanılan dalgalar metaforuna eleştirel bir halde yaklaşan konuşmasında Batı feminizminin siyasi tarihine ve bu tarihin radikal demokrasi perspektifiyle alternatif formlarda nasıl düşünülebileceğine değindi. Dalgalar metaforunun feministlerin kendilerinden evvelki öncü bayanların referansıyla yürümelerine imkan tanıdığını anlatan Zerilli, geçmişe ait bu hissin aslında günümüz aksiyonlarına ait bir kaynak oluşturduğunu tabir etti fakat geçmiş, günümüz ve gelecek ortasında gelişimsel bir çizgi olmadığını hatırlamak gerektiğini vurgulayarak, kesimli anlatılara odaklanan feminist bellek çalışmalarına işaret etti. Zerilli, “Hanna Arent’e nazaran, feminist tarih çok değerlidir ama eylemimiz için bugün değerli olmalıdır ve bitmemiş özgürlük projesine katkıda bulunmalıdır” dedi. Zerilli, ulusal tarih yazımında bayanların olmadığına dikkat çekti.
Konferansın ikinci gününde ise feminist bakım/özen etiği alanının öncülerinden, University of Minnesota Emeritus Siyaset İdeolojisi Profesörü Joan Tronto açılış konuşmasını gerçekleştirdi. Joan Tronto, “Servet Bakımının Ötesinde: İhtimamlı Demokrasiye Giden Yolda Demokratik Bakım/Özen”başlıklı konuşmasında, bakımı odağına alan ekonomik bakış açılarının ve demokratik kurumların kıymetine değindi. Dünyanın yalnızca iklim krizi değil demografik bir kriz yaşadığına, fakir ve varlıklı ülkeler ortasında bir eşitsizlik olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Yaşadığımız krizlerle başa çıkmak mümkün, dermanı global demokratik aksiyonlardır. Fakat birçok insan politik hayattan çok uzak duruyor. Dünyanın her yerinde insanların demokratik hayata bağlılıkları eskisinden daha az. Zira demokratik bir ülkenin vatandaşı olmak demek önemli seçimler yapmak, bilgili olmak manasına geliyor. Bu noktada servet bakımı üzerinde durmak gerekiyor. Servet bakımı, ekonomik siyasetleri biçimlendiriyor. Yapılan her şeyin merkezinde var. Dengesizlikler olduğu için maddi eşitsizlikler doğal görünmeye başlıyor ve herkes tarafından kabul edilir hale geliyor ve kamu da buna takviye olur. Servet bakımı pandemi ile düzgünce derinleşti. Son bir buçuk yıl içinde birtakım beşerler çok büyük servetler elde etti. Dünyanın farklı yerlerinde ABD üzere güçlü ülkeler sıhhat çalışanına ferdî bakım ekipmanı veremediler, çalışanlar torbalara sarıldı. Zenginlik var ancak sağlıkçılara ekipman için fon sağlanamadı. Servet makus bir şey değil alışılmış ki. Ancak servet tek bir bireye ilişkin olduğunda, hudut tanımadığında, doğal çevreyi sömürmesinde hudut koymadığında sorun haline geliyor. Ömrümüz boyunca hem bakım veren hem bakım alanlarız. Bunların hudutları olduğunu görmemiz gerekiyor. Buna sorumluluk etiği deniliyor.”
Bakım iktisadının bakım siyasetini de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Joan Tronto, “Bakım merkezde olmalı ve ekonomiyi bunun etrafında örgütlememiz gerekiyor. Tam demokratik iştirak sağlayamayan konutta çalışanlar için bu ihtilal şimdi tamamlanmış değil. Birincisi, demokratik bakım dediğimizde, sorumlulukların toplumda nasıl adil dağıtılacağı değerli oluyor. İkincisi, bakım sorumluluklarımızı yine örgütlememiz ve düzenlememiz gerekiyor. Üçüncü olarak her vakit demokratik prosedürlerle bakım tahlillere varmamız gerekiyor. Her türlü bakım bağında bir eşitsizlik olabilir fakat eşit fırsat ve bakım şartlarının hem bakım veren hem bakım alan kişi için ortaya konması ve demokratik olarak sağlanması gerekiyor” dedi.
KONFERANS PANELLER İLE DEVAM ETTİ
Konferansın ikinci günü İstanbul Üniversitesi’nden Fatmagül Berktay’ın moderatörlüğünde gerçekleşen “Feminist Aktivizm ve Direniş” başlıklı panelde Fulden İbrahimhakkıoğlu (Orta Doğu Teknik Üniversitesi), Mona Lilja (University of Gothenburg) ve Neha Kagal (ActionAid UK) konuşmacı olarak yer aldı.
Serpil Sancar’ın moderatörlüğünde gerçekleşen “İktidar, Siyaset, Savunuculuk” başlıklı panelde ise Simten Coşar (University of Pittsburgh), Berfu Şeker (Yeni Tahliller Derneği) ve İlknur Üstün (Kadın Koalisyonu) katıldı.
“Feminist Bakım Etiği, Bakım Siyaseti ve Pratikleri” bahisli panel Boğaziçi Üniversitesi’nden Yeşim Arat moderatörlüğünde gerçekleşti. Panelde Özge İzdeş (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa), Kanchana Mahadevan (University of Mumbai), Inge Van Nistelrooij (Radboud University Nijmegen), Aslı İkizoğlu (Sabancı Üniversitesi) panelist olarar yer aldılar.
Konferansın üçüncü günü yapılan Maltepe Üniversitesi’nden Hülya Şimga moderatörlüğündeki “Geleceğe Feminist Bakış” bahisli panelin konuşmacıları ise Gaia Giuliani (University of Coimbra), Sophie Smith (University of Oxford), Semiha Arı (Eşitsizlik Çalışmaları Güney Merkezi), Şehnaz Kıymaz (Women’s Major Group (WMG) idi.
“Ulusaşırı Feminizm ve Dayanışma” paneli de Sabancı Üniversitesi’nden Ayşe Gül Altınay moderatörlüğünde yapıldı. Panel, Sumi Madhok (London School of Economics Coloniality), Selin Çağatay (University of Gothenburg), Ayşe Dursun (University of Vienna), Jo Littler (City, University of London) iştirakiyle gerçekleşti.
Konferans, Zeynep Gülru Göker, Begüm Acar ve Aslı Aygüneş’in birlikte yönettiği bir kapanış forumuyla sona erdi. Forumda, iştirakçiler konferans boyunca konuşulan temalar üzerine derinlemesine tartışma imkanı buldu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
