Bir buçuk yılı aşkın müddettir devam eden Covid-19 pandemisi anne adaylarındaki kaygıyı katladı. O denli ki hamilelik sürecinde yaşanan en küçük şikayetler bile “Ya bebeğime bir şey olursa?” kaygısıyla çok daha fazla telaşa ve gerilime yol açabiliyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ebru Dikensoy “Hamilelikte bağışıklığınız azaldığı için pek çok hastalığa kolaylıkla yakalanabilir ve hastalanabilirsiniz. Lakin bu sıkıntılar hakkında yanlışsız bilgilere sahip olup gerekli tedbirleri aldığınızda bu süreci daha az gerilimle ve itimatla geçirebilirsiniz” diyor. Prof. Dr. Ebru Dikensoy, hamilelikte en sık rastlanan 7 şikayeti anlattı, pandemi sürecinde anne adaylarına özel kıymetli teklifler ve ihtarlarda bulundu.
Kramp
Hamilelikte istem dışı kas kasılmaları (kramp) sık görülüyor. Bilhassa geceleri kan sirkülasyonu yavaşlayıp kaslara daha az oksijen ulaştığından kramplar artabiliyor.
Ne yapmalısınız?
Eğer kramp bacak ve ayak bölgesinde ise kaslarınızı yavaşça germe hareketi yapın. Bacağınızı üst kaldırıp ayak parmaklarınızı üst gerçek yavaşça gerin. Ilık ve ıslak bir havluyu ağrılı bölgenize sararak dinlendirin. Şiddetli bir ağrı durumunda hekiminizle temasa geçin. Krampa karşı; bol su tüketmek, yürüyüş yapmak, uzun mühlet ayakta kalmamak, uyumadan evvel ılık duş almak ve 10 dakika bacak idmanları yapmak, otururken ayağın altına yükselti koymak, ayaklarınıza ve baldırınıza kan deveranını artırmak için masaj yapmak, süt içmek, mineralden güçlü (maden suyu, balık, kırmızı et, fındık, kuruyemiş) tüketmek ve varisiniz varsa varis çorabı giymek yararlı olacaktır.
Ödem
Özellikle el ve ayaklarda oluşan ödeme yüz ve göz kapaklarında da şişlikler, kulak çınlamaları, beğenilen sinek uçuşmaları ve ense ağrıları eşlik ediyorsa sorun tansiyondan kaynaklanıyor demektir. Bu nedenle tansiyon hızla ölçülmeli ve yüksek seyrediyorsa kesinlikle bir tabibe başvurmalıdır.
Ne yapmalısınız?
Seyahatlerde verdiğiniz molalarda sık sık yürüyüş yapın. Hafif ve az tuzlu beslenin. Araçta oturduğunuz koltuklarda ayaklarınızı büküp uzatarak kan sirkülasyonunu arttırıp ödem ve tromboz üzere dolanım bozukluklarından korunun. Varis üzere deveran bozukluğunuz varsa kesinlikle varis çorabı kullanın. Dar ve sıkı kıyafetlerden kaçının. Bilhassa kalp ve böbrek hastası olanlar ve gebeliğe bağlı hipertansiyonu çıkan hamileler çok yakın doktor denetiminde gebeliklerini sürdürmeli ve denetimlerini aksatmamalıdır. Katiyetle ödem sökücü bitkisel yaklaşımlar ve ilaçlardan sakının.
Mide bulantısı
Hamilelikte ekseriyetle bulantı, kokuya hassaslık, kimi yiyecekleri yiyememek üzere durumlarla karşı karşıya kalınabiliyor. Kusma genelde sabahları aç karnınayken, işe yetişme gerilimi ile uyanınca artabilir.
Ne yapmalısınız?
Sabahları uyanılması gereken saatten 5-10 dakika evvel uyanıp başucuna geceden konulmuş tuzlu bir kraker yahut leblebiden atıştırıp gerilim yapmadan hazırlanıp konuttan çıkmak bulantıyı azaltmaktadır. Gerekirse geceden alınacak zencefil kökünden yapılan bulantı engelleyici kapsüllerden faydalanılmalıdır. Bitkisel tedavi ile rahatlamayan hastalarda gebelik öncesi mide sorunları (gastrit, ülser yahut reflü) sorgulanmalı ve tedavisi için gastroenteroloji uzmanına yönlendirilmelidir.
Reflü
Prof. Dr. Ebru Dikensoy “Gebelikte reflü sık görülebilir ve beslenme alışkanlıklarını değiştirince önlenebilir. Biz tüm hamilelere yemeklerden bir saat evvel yahut sonra sıvı almaları, yemekle birlikte su, ayran ve kola üzere sıvı unsurları almamaları konusunda tavsiyelerde bulunmaktayız. Katı besinlerle sıvı besinler birlikte alındığında daha geniş bir hacim ve büyüklüğe ulaşan, açısı da bozulmuş mideden yemek borusuna sıvı kaçmasına (reflüye) yol açmaktadır. Sık aralıklarla azar azar beslenme, tok iken sıvı almama, gece daha yüksek bir yastık kullanma üzere tavsiyelerde bulunabiliyoruz. Tüm bunlara karşın reflü ve mide ağrısı çeken hastaları tedavi düzenlemek gayeli gastroenterolojiyle görüştürmekteyiz” diyor.
Ciltte çatlaklar
Gebelikte karın bölgesinde oluşan çatlaklar cildin gerilmesi (karnın büyümesi) nedeniyle ortaya çıkan süreksiz bir sorundur.
Ne yapmalısınız?
Gebelikte bilhassa göğüslerde hacimce artış çok olduğu için öncelikle göğüslere çatlak önleyici krem başlanmalıdır. Genelde gebeliğin 16. haftasından itibaren öncelikle göğüslere, sonra belin ince kısımlarına, karın bölgesine ve üst bacağın ön yüzüne çatlak önleyici krem sürülmesi önerilir. Şayet cildiniz esnekse telaş duymanıza gerek yoktur. Doğumdan bir hafta sonra yapılacak fraksiyonel lazer tedavisi bu çatlakları büyük oranda gidermektedir. 3 haftalık seanslarla büsbütün geçene kadar fraksiyonel lazer uygulaması hayli yüz güldürücüdür.
Gebelik şekeri
Gebelik, diyabetik olmayan bir anneyi bile diyabetik duruma sokabilecek bir devrin bütünüdür. Gebelik öncesi diyabeti olmayan bir anne 26. haftadan itibaren diyabetik hale gelebilir.
Ne yapmalısınız?
Gebelik şekeri; taranması ve kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir endokrin hastalıktır. Pahalar yüksek ise; annenin şekerini denetimde tutup iri bebek oluşumunu, doğum travmalarını engellemek, yenidoğan devrinde kalsiyum, magnezyum ve potasyum düşüklüğüne bağlı geçirilmesi olası nöbetlere mani olmak ve akciğerlerin düzgün gelişimini sağlamak gayesiyle ayrıntılı tetkikler ve tedavi sürecine başlıyoruz. Diyabet şayet tespit edilip tedavi edilmezse bebeklerde çok önemli problemlere yol açmaktadır.
Ateş
Hamilelikte ateş yükselmesi ve titreme olağan bir durum olmasa da buna yol açan pek çok neden var. Bu nedenle her ateş yükselmesinde Covid-19 olduğunuz tasasına kapılmayın. Lakin bilhassa gebeliğin birinci üç ayında geçirilen viral enfeksiyonlar ve ateş bebeğin beyin ve öteki organlarının gelişimini etkileyebildiğinden çok dikkatli olmak gerekiyor.
Ne yapmalısınız?
Prof. Dr. Ebru Dikensoy “Böyle bir durumda hem kendi sıhhatinizi hem bebeğinizin sıhhatini riske atmamak için vakit kaybetmeden hekiminizi aramanız en doğrusudur. Öte yandan Covid-19 gebelikte üçüncü trimesterde yani 28. Gebelik haftasından sonra daha makûs seyretmekte ve anne bebek vefatını artırmaktadır. Gebelikte Covid-19 durumunda tesirli ve önerilebilecek bir tedavi bulunmamaktadır. Hamile kalma kanısı var ise gebelikten evvel aşı olmak en doğrusudur ve aşıdan ne kadar müddet sonra hamile kalınabileceği tartışmalıdır. Bizler hastalarımıza bir ay sonra hamile kalınabileceğini söylüyoruz. Dünya Sıhhat Örgütü şu ana kadar hamilelere uygulanan aşı ile ilgili bir yan tesir bulunmadığını, lakin aşı yaptırma kararını tabip ve anne adayının bir arada kıymetlendirme yaparak vermesi gerektiğini belirtiyor. Hamilenin kronik bir hastalığı varsa (astım, KOAH, diyabet vb) her iki aşıdan da olabileceği vurgulanmaktadır” diyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
