Çocuğun gelişiminde mahremiyet eğitiminin kıymetli olduğunu belirten psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğa kesinlikle toplumsal sonlarının öğretilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Çocuğa sonlar koymamanın gelecekteki toplumsal ilgilerinde problemler yaşamasına yol açacağına dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dünyada empati erozyonu var. Davranış ve sorumluluk hudutlarının öğrenilmemesiyle empati erozyonu oluyor.” ihtarında bulundu. Aralıksız terk edişe de dikkat çeken Tarhan, çocukların cümbüş ve oyun gayesiyle tablet kullanımının haftada 21 saati aşmaması gerektiğini vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğa mahremiyet kavramının iki yaşından itibaren uygun bir formda anlatılması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuğa davranış sonlarının da öğretilmesinin kıymetine işaret ederek “Çocuk yürümeye başlar, bilhassa üç yaşından sonra meskenden kopmaya, toplumsallaşmaya başlıyor. O devirde öteki beşerlerle temas olduğu için orada davranış hudutlarını öğrenmesi gerekiyor. Nerede duracak, diğerine nerede hayır diyecek, bunları öğrenmesi için kesinlikle anne ve babanın rehberliği gerekiyor.” dedi.
Mahremiyet eğitimi anne ve baba tarafından verilmelidir
Mahremiyet eğitimini anne ve babanın vermesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Mahremiyet eğitimini öbür şahıslar vermemeli. Anne, baba yahut onların yerine geçen şahıslar vermelidir. Çocuklar için özel bölge eğitimi de deniyor. Mahremiyet eğitimi, çocuğun bedeninin özel bölgesine o müsaade vermedikçe diğerinin dokunmayacağının öğretilmesidir. Çocuklara özel bölge anlatırken o denli cinsellik üzere değil, çocuklar onu anlayamazlar. İç çamaşırının olduğu yerlere sen müsaade vermedikçe benim bile dokunmam yanlışsız değil biçimindedir. Mesela anne çocuğa banyo yaptırıyor. O yaştan itibaren çocuğa banyosunu kendi yapmasını öğretmek gerekiyor. Bedeninin o bölgelerini çocuk kendisi yıkasın. O bölgelerin özel olduğunu çocuk aslında farkında olmadan öğrenir. Mesela çocuğunu severken birtakım şahıslar vardır poposundan severler. Poposu sevilen çocuk orayı beyindeki haz bölgesi üzere algılar, öğrenir.” ikazında bulundu.
İyi dokunuş ve makûs dokunuş öğretilmeli
Çocuğa bedeninde özel bölgeler olduğunu, bu bölgelere müsaadesi olmadan kimsenin dokunamayacağının öğretilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bir de uygun dokunuş ve makus dokunuş kavramları var. Uygun dokunuş kişinin güzeline giden, kişiyi rahatlatan dokunuşlardır. Makûs dokunuş ise kişinin güzeline gitmeyen dokunuştur. Güzeline gitmeyen bir dokunuşta bulunuyor ve ‘bu sır sakın kimseye söyleme’ diyorsa o yeterli dokunuş değil, berbat dokunuştur diyeceğiz. Çocuğa, ‘Sana dokunan bir kişi -Bu sır sakın söyleme’- diyorsa bunun sırrı olmaz, çabucak gelip anlatman gerekir’ formunda bilgi vermek değerlidir. Bu türlü dediğimiz vakit, çocuk bunu küçük yaşta öğrendiği için farkındalık oluşturulmuş oluyor.” diye konuştu.
Yapılan çalışmaların çocuklukta cinsel taciz olgularının ekseriyetle 70-80 oranında birinci derece yakınlardan geldiğini ortaya koyduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Devamlı konuta gidip gelen bireylerden olabiliyor.” dedi.
Davranış sonlarını öğretmek gerekiyor
Bir çocuğa küçük yaşta hayır deme mahareti kazandırmanın da kıymetli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Buna inançlı davranış diyoruz. Davranış hudutlarını öğretmek de gerekiyor. Gece kapıyı çalmadan anne ve babanın yatak odasına girilmeyeceğini öğretmek de toplumsal sınırlardandır. Anne ve babanın da çocuğu severken özel alanlarına hürmet göstererek sevmesi gereklidir. Bunu öğretirsek çocuk kendini muhafazayı öğrenir. Genelde çocuklar 6 yaşına kadar taklit-tekrar formülüyle öğreniyor. Genelde gördüğünü taklit eder. Ondan sonra yavaş yavaş özerklik duygusu gelişir ve ergenlikte kendisi olur.” dedi.
Sınır koymamak empati erozyonuna yol açıyor
Çocuğa hudut koymanın gelecekte toplumsal hayatta ahenk sağlamasını kolaylaştırdığını vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, empati erozyonu kavramına dikkat çekti. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Çocuk meskenin küçük hükümdarı olmaya çalışıyor. Herkesin güzeline gidiyor. Konut bir nevi çocuk-erkil bir mesken oluyor. Beş, altı, on yaşına kadar hoş oluyor fakat ondan sonra çocuk davranışlarına hudut koymayı hiç öğrenemediği için dünya güya daima kendi etrafında dönüyor hissiyle gelişiyor ve çocuk narsist oluyor. Dünyada empati erozyonu var. Davranış ve sorumluluk hudutlarının öğrenilmemesiyle empati erozyonu oluyor. Empati erozyonu ne demek? Diğerinin hakkıyla kendi hakkı ortasındaki sonu görememektir. Diğerinin hisleri ve gereksinimleriyle kendi his ve gereksinimleri ortasındaki sonu bilemeyen şahıslarda empati erozyonu vardır. Hak duygusu kendine yöneliktir. Kendini özel, değerli, üstün görür. Bu türlü bir kimseyle yaşamak bir kediyle tıpkı çuvala girmek üzeredir. Devamlı tırmalar.”
Anne ve baba tavırları istikrarlı olmalı
Anne ve baba tavırlarının istikrarlı olması gerektiğini söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hayır deme sorunu, çok bastırılan çocuklarda oluyor. Çok sınırsız, sorumsuz büyütülen gevşek disiplinli çocuklar, adeta dünya etrafında dönüyor üzere benmerkezci formda yetiştiriliyor. Öteki çocuklarda ise katı disiplin var. Katı disiplinde çocuk devamlı ‘Onu yapma, oraya dokunma, bunu yapma’ biçiminde büyütülüyor. Çocuğun yapması gereken şeyi bile anne yapıyor. Bu türlü durumlarda çocuk, ‘Ben yapamam, ben başaramam’ diye düşünüyor. Birisi ona bir şey yaptığı vakit ‘Hayır’ diyemiyor. ‘Hayır’ dediği vakit sevilmeyeceğini zannediyor.
Hâlbuki çocuğun annesine babasına bile hayır demesi lazım. Konutta soru sormasına, itirazda bulunmasına reaksiyon gösterilen çocuk pasif ve korkak oluyor. Özgüveni olmayan çocuk toplumsal fobik oluyor” diye konuştu.
1 yaşından sonra yatağı ayrılmalı
Çocuğun bir yaşına geldikten sonra kesinlikle yatağının ayrılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Altı yaşına geldiği vakit da odası ayrılmalı. Kız erkek çocukları birebir odada yatırılmamalı. Altı yaşından sonra iki erkek çocuk da birebir yatakta, odada yatırılmamalı.” ikazında bulundu.
Mesafesiz terk edişe dikkat!
Çocuğun yalnızca temel muhtaçlıklarının değil, duygusal gereksinimlerinin da karşılanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Annelik ve babalık demek yalnızca çocuğun temel muhtaçlıklarını karşılamak değildir. Uzaklıksız terk ediş kavramına dikkat etmek gerekiyor. Aralıksız terk edişte ne var? Birebir evdeler anne ve baba çocuğun temel muhtaçlığını gideriyor, altını temizliyor, karnını doyuruyorlar. Ondan sonra anne kendini işe veriyor. Baba televizyon ya da telefon elinde çocuk yalnız başına kalıyor, yalnız başına uyuyor. Ya da çocuğa ucuz bakıcı dediğimiz tablet veriyorlar. Çocuk bütün günü orada geçiriyor.” diye konuştu.
Haftada 21 saat aşılmamalı
Dijital mahremiyeti de çocuğun öğrenmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa tableti vereceğin bir müddet belirlemek gerekiyor. Cümbüş ve oyun hedefiyle tablet kullanımının haftada yirmi bir saati geçirmemesini öneriyoruz. Burada çocuğun annesiyle ya da babasıyla bir arada sinema seyretmesini öneriyoruz. Çocuk anne ve babasıyla bir arada izlediği şeyi yorumlayacak. Soru sormayı öğrenecek. Çocuk soru soruyorsa korkmayın. Soru sormayan çocuk varsa ondan çok endişeleniyoruz. Soru soran çocuğun öğrenme isteği vardır ve soru sorunca tersleneceğinden korkmuyordur. Soru soran çocuk rahat öğrenir. Çocuğun sorularına karşılık vermek, çocuğu güzel dinlemek çok kıymetlidir.
Çocuğun anlattıkları ciddiye alınmalı
Çocuğun söylediklerinin ciddiye alınması gerektiğini de kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Zaman vakit tatsız durumlarda, olmaması gereken durumlarda, çocuğu rahatsız eden durumlarda ya da bir tacize uğradığında çocuğu sahiden dinlemek, onu ciddiye almak, ona inanmak ve bunun için ona takviye olmak gerekiyor. Üstünü kapatmamak gerekiyor.
Böyle durumlarda çocuğun dinlenmesi büyük kıymet taşıyor.” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
