Küresel meselelerin günlük hayatlarımızı şekillendirdiği bugünlerde, bilimsel-okur müelliflik kazandırmayı amaçlayan fen eğitiminin değeri artıyor. Bu kapsamda Boğaziçi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sevil Akaygün’ün Hollanda’dan araştırmacılarla birlikte yürüttüğü projede, Türkiye ve Hollanda’dan fen bilimleri öğretmenlerine ve öğretmen adaylarına nanoteknoloji, global ısınma ve plastik kullanımı üzere sosyo-bilimsel hususlarda eğitimler verilecek. Eğitimlerde ortak problemleri çözmek için global vatandaş olmanın ehemmiyetini kavrayacak öğretmenler, bu eğitimleri daha sonra kendi öğrencilerine de uygulayabilecek.
Hollanda Bilim Diplomasi Fonu (Science Diplomacy Fund) tarafından desteklenen projede Hollanda’dan Eindhoven Teknoloji Üniversitesi ve Radboud Üniversitesi ile Türkiye’den Boğaziçi Üniversitesi yer alıyor. Koordinatörlüğünü Eindhoven Teknoloji Üniversitesi’nden Dr. Dürdane Bayram-Jacobs’ın yaptığı projede, Boğaziçi Üniversitesi tarafında ise Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Sevil Akaygün’ün yürütücülük yapıyor.
Türkiye ve Hollanda’dan öğretmenlere eğitim verilecek
Proje kapsamında İstanbul’dan yaklaşık olarak 24 farklı okuldan 24 öğretmene eğitim verileceğini paylaşan Akaygün, eğitim içeriğinin araştırmacıların daha evvel yürüttükleri ENGAGE ve Irresistible projelerindeki etkinliklerden oluştuğunu ekledi: “Boğaziçi grubu olarak 2013-2016 yılları ortasında yürüttüğümüz Irresistible projesinde ‘Nano ve Sağlık’ isimli bir modül geliştirmiş, iklim değişikliği ve plastik atıklar hususlarındaki modülleri de uyarlamıştık. Hollanda’dan Dr. Dürdane Bayram-Jacobs’ın dahil olduğu ENGAGE projesinde de farklı sosyo-bilimsel hususlar ve sürdürülebilirlik konusunda öğretim gereçleri geliştirildi. Bu sefer geliştirilen bu aktiflikleri ve malzemeleri global vatandaşlık bağlamında ve daha kapsamlı biçimde uygulayabileceğiz.”
Boğaziçi Üniversitesi’nden araştırmacıların geliştirdiği “Nano ve Sağlık” modülü, giderek hayatımıza daha çok giren nanoteknolojinin araştırma ve sorgulamaya dayalı fen eğitimi yoluyla ele alınmasını içeriyor. 12 haftayı kapsayan eğitimi alan öğretmenler burada öğrendiklerini kulüp aktivitelerinde öğrencilerine de uygulayacak. Olağanda yüz yüze yapılması planlanan aktifliklerin pandemi tedbirleri nedeniyle çevrimiçi sürdürüleceğini belirten Doç. Dr. Akaygün, “Proje kapsamında Hollanda ve Türkiye’deki araştırmacıların karşılıklı gidip gelmesini ve kendi eğitim modüllerini öbür ülkedeki öğretmenlerle uygulamasını planlamıştık lakin pandemi nedeniyle sonlar kapalı kalmaya devam ederse bu ziyaretler yerine çevrimiçi metotlar kullanılacak,” ifadelerini ekledi.
Ortak meselelere tahlil bulmak için global vatandaşlık
Projenin odak noktası olan sosyo-bilimsel bahisler fen bilimleri mevzularıyla bağlantılı ve toplum üzerinde tesiri olan, tartışmalı ve çok istikametli düşünülmesi gereken nükleer güç kullanımı, nanoteknoloji, biyoteknoloji, GDO, plastik atık kullanımı ya da klonlama üzere mevzuları içeriyor. Doç. Dr. Sevil Akaygün, bu hususlarla ilgili bir sorun ortaya çıktığında tüm dünyanın etkilendiğini vurgulayarak, “Artık dünya küçük bir köy. Bir sorun ortaya çıktığında tüm dünya etkileniyor, pandemi ve global ısınma bu duruma en yeni örnekler. İnsanların tıpkı gezegeni paylaştığı, ortak global sıkıntılara sahip olduğu konusunda bir farkındalık geliştirebilir ve ortak arayışlara yönelebilirsek tahlillere daha kolay ulaşabiliriz,” ifadelerini kullandı.
“Pandemi bilimsel okur-yazarlığın değerini bir defa daha ortaya koydu”
Bu noktada fen eğitiminin bireylere kişisel okur-yazarlık kazandırma gayesinin öne çıktığını vurgulayan Doç. Dr. Akaygün, bilimsel bilgiye sahip olan bireylerin bu bilgiyi kendi hayatlarına entegre edebileceklerini söylüyor: “Pandemi bilimsel okur-yazarlığın ehemmiyetini bir defa daha ortaya koydu. Örneğin, çeşitli yerlerde maskenin nasıl takılması gerektiğiyle ilgili görseller görüyoruz. Bunu uygulayabilmek için şahısların virüs nasıl bir organizma, nasıl yayılıyor üzere temel bilgilere sahip olması gerekir ki virüsün her türlü teneffüs yolundan bedene girebileceğini ve maskeyi buna nazaran takması gerektiğini kavrayabilsin. Fen eğitiminde direkt maske takmakla ilgili bir kazanım yok lakin virüslerin nasıl yayıldığı öğretiliyor, münasebetiyle bireyler bu bilimsel bilgiyi maske üzerinden hayatına entegre edebilir. Şayet toplumdaki bireylerin bilimsel okur-yazarlığı düşük ise maske kullanımını hayatına entegre etmesi de zorlaşıyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
