Yaz aylarıyla birlikte ortaya çıkan cilt meselelerinin başında güneş lekeleri geliyor. Uzun periyodik ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalındığında bilhassa yüz el göğüs sırt kol ve bacaklar üzere açık alanlarda kahve renkli güneş lekeleri oluşabileceğini söyleyen Hekim Takvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Ayşen Sağdıç Coşkuner, güneş lekeleri için kullanılan tedavi yollarını anlatıyor.
Pürüzsüz ve eşit cilt tonu, cildimizin genç ve sağlıklı görünmesi için elzemdir. Alışılmış ki hepimiz cildimizin bu türlü görünmesini isteriz. Fakat gelmesini dört gözle beklediğimiz yaz aylarında görülen güneş lekeleri cildimizin hoş imajını etkileyebiliyor. Güneş ışınlarının ziyanlı tesirleriyle oluşan güneş lekelerine halk ortasında yaşlılık lekesi deniyor. Güneş lekeleri bayanlarda ve koyu ciltlilerde daha sık görülüyor. Oluşumunda çocukluk ergenlik periyodundan itibaren maruz kalınan güneş ışınlarının tesiri olan güneş lekeleri 20’li yaşlarda itibaren kendini göstermeye başlıyor.
Doktor Takvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Ayşen Sağdıç Coşkuner, güneş lekelerinin oluşumunu şöyle anlatıyor: “Derimize rengini veren pigment (renk) hücresi melanositlerdir. Derinin en üst katmanında bulunan melanositler melanin üretirler. Koyu ciltte melanin daha çok, beyaz ciltte daha az üretilir. Güneşlenme ile deri rengimiz yoğunlaşır, bronzlaşma meydana gelir. Bronzlaşma; melanin üretiminin artması derinin en üst katmanına yayılmasıyla olur. Melanin deriyi adeta bir giysi üzere örterek güneşin ziyanlı tesirlerinden muhafazaya çalışır yani bronzluk derinin ziyanlı güneş ışınlarına karşı bir savunma düzeneğidir. Ama uzun müddetli ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalındığında bilhassa yüz, el, göğüs, sırt, kol ve bacaklar üzere açık alanlarda kahve renkli güneş lekeleri oluşur. Güneş lekeleri UV ışınlarının yanı sıra genetik yapı, hamilelik, hormonal değişimler, birtakım ilaçların kullanımı, mantar üzere cilt hastalıklarından, yaralanma, yanık ve akne üzere cilt problemlerinden sonra ve yaşlılıkta görülebilir.”
Güneş lekelerinin türleri
Melazma: En sık yüzde, yanak, burun üzeri, alın, dudak üstü, çene ve nadiren boyun, kollarda görülen kahverengi lekelerdir. Güneş ışınlarının tesiriyle yaz aylarında ve solaryum sonrasında artar, rengi yoğunlaşır, koyu ciltlilerde daha sıktır. En sık bayanlarda görülür. Yüz bölgesinde ekseriyetle iki taraflı simetriktir, güneş lekesi olan şahıslarda tiroit hastalıkları sıklıkla görülebilir. Deriden koyu renkli sistemsiz hudutlu deriden kabarık olmayan lekeler formundadır.
Çiller: En sık yüz, el sırtı, kollar ve gövdenin üst kısımlarında yerleşen 5 mm çapında yuvarlak yahut oval kahverengi lekeler. Çok açık ciltli, kızıl saçlı, renkli gözlü şahıslarda daha sık görülüyor. Çiller etraflarındaki lekesiz ciltten çok daha süratli melanin pigmenti ürettiğinden yazın güneş ışınlarının tesiriyle artıyor.
Solar lentigo: En sık yüz, boyun, göğüs, sırt, omuzlar ve el sırtı üzere güneşe maruz kalan bölgelerde görülen, çillerden çok daha büyük, yuvarlak yahut oval halli, kahverengi yahut siyah lekeler. Çoklukla dışarıda çalışmak zorunda olan ve bu nedenle güneşte uzun mühlet kalan bireylerde ortaya çıkıyor. Açık ciltli bireylerde daha fazla görülüyor.
Gebelik lekeleri: Melazmanın hamilelik devrinde görünen cinsidir. Güneş ışınları tesiriyle barizleşir. Doğum sonrası resen iyileşebilirken, geçmeyen gebelik lekelerinin tedavisi için melazmadaki tedavi uygulanır.
Bitkilere bağlı güneş lekesi: En çok yüz boyun gövde kollar ve el sırtında ortaya çıkan çizgisel yahut benekli kahverengi lekelerdir. Cilde sürülen kimi kozmetik eserler, parfümler ve cilde temas eden incir, havuç, limon, dereotu, kereviz üzere bitkilerin özsularının güneş ışınlarıyla etkileşimi sonucu ortaya çıkar.
İlaçlara bağlı güneş lekesi: Bilhassa sivilce tedavisinde kullanhılan kimi antibiyotikler, güneş ışınlarıyla etkileşime girerek ciltte yanma kızarma ve soyulma yapabilir. Erken devirde ilaç kesilmezse, tıbbi tedavi yapılmazsa ve güneş koruyucular dikkatli kullanılmazsa kahverengi cilt lekeleri ortaya çıkabilir.
Yaz-kış güneşten korunun
Doktor Takvimi uzmanlarından Uzm. Dr. Ayşen Sağdıç Coşkuner, güneş lekesinin teşhis ve tedavisinin kesinlikle bir dermatolog tarafından yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Güneş lekesi tedavisinde en kıymetli etkenin güneş ışınlarından tesirli bir formda korunmak olduğunu hatırlatan Uzm. Dr. Çoşkuner, güneşten korunmak için nizamlı kullanılan uygun güneş kollayıcı kremler ve şapka kullanımının tedavide ve lekelerin oluşumunun önlenmesinde son derece tesirli olduğunu belirtiyor. Gün içinde 11.00-16.00 saatlerinin güneşlenmek için uygun olmadığını tabir eden Uzm. Dr. Çoşkuner, “Cilt güneşten yaz-kış korunmalıdır. Güneş kollayıcı losyon seçerken cilt tipine, yaşa, uygun SPF faktörü seçilmelidir. Leke ve deri kanseri riskini arttırmasından ötürü solaryum ile bronzlaşmadan kaçınılmalıdır” diyor.
Güneş lekesini tedavi eden hiçbir tekniğin lekelerin büsbütün ortadan kaldırmadığını, daha küçük boyutlara indirgediğini ve rengin açılmasını sağladığını söyleyen Uzm. Dr. Çoşkuner, güneş lekesi tedavisinde uygulanan sistemler şöyle anlatıyor:
Leke açıcı kremler: Yüzeysel melazmada lekeyi açabilirler güneşe hassaslığını arttırabileceğinden ötürü gece kullanımı uygundur. Kesinlikle dermatolog denetiminde uzun müddetli ve nizamlı kullanılmaları gerekir.
Kimyasal peeling: Leke tedavinde çok tesirlidir ve kışın uygulanır. Ciltte derin yanık ve skar bırakabilir. Kesinlikle lekenin özelliğine ve cilt renginize nazaran bir dermatolog tarafından uygulanmalı ve takip edilmelidir.
Karbon peeling ve enzimatik peeling: Renk hücrelerini etkileyerek hem leke giderici hem de dövme silmede tesirlidir. Cilt tonunu genel olarak açar, kolajen dokuyu canlandırır vecildin tazelenmesini sağlar.
Altın iğne RF- dermapen uygulaması: İnce çok sayıda iğneler ile cilt üzerinde görünmeyen delikler açılarak cilde leke açıcı serum enjekte edilir. Bu süreç ile cildin kendi tamirat düzeneği tetiklenir ve cilt toparlanır ve lekeler yok edilebilir.
Mezoterapi-PRP: Leke tedavisinde ekseriyetle lazer tedavisine takviye maksatlı yapılır. Bu yolda leke giderici bir çok unsur ya da kişinin kendi plateretleri kullanılarak cildin kendini yenilemesi sağlanır ve cilt lekeleri azaltılabilir. Tesirli bir usuldür.
Lazer: Leke tedavisinde kullanılan en tesirli sistemlerden biridir. Kısa periyodik ve ağrısız bir tedavi yoludur. Kışın uygulanır. Uygulanan bölge güneşten bronzlaşmaktan uzak tutulmalıdır. Bu aygıtlar cildi soyarak yahut renk hücrelerini tahrip ederek tesirli olurlar.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
