Uzun bir süredirCovid-19 krizinin tesirleriyle baş başa olan dünya iktisadı tekrar açılışa hazırlanırken girdi, işgücü ve son mallarda önemli kıtlıkların yanı sıra güçlü bir talep ile tanımlanan bir ekonomik toparlanma sürecini yaşıyor. Dünyanın önde gelen alacak sigortası şirketi Euler Hermes, global iktisattaki bu mevcut durumda şirketlerin, 2021’deki İşletme Sermayesi Gereksinimleri’nin (İSG) global olarak ve kesimler ortası değişimini inceleyen yeni bir rapor yayınladı.
Raporda, 2020 yılında İSG’nin Kuzey Amerika’da 5 gün ve Batı Avrupa’da 1 günlük ciroya eş kıymet olarak artarken, Latin Amerika’da 3 gün, Doğu Avrupa’da 2 gün ve Asya Pasifik’te 1 günlük ciroya muadil olarak düştüğü belirtiliyor. Bu ayrışmanın değerli bir kısmı ise stok idaresi ve devlet takviyeleriyle açıklanıyor. Türkiye özelinde ise, 2020 yılında İSG’de 3 günlük bir artış gözlemlenirken ortalama alacak tahsil ile borç ödeme sürelerindeki 6 günlük artışın birbirini dengelediği görülüyor. Lakin ortalama stok evre süresindeki 3 günlük artışın İSG artışında tesirli olduğu belirtiliyor.
Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgede Yunanistan hariç, Rusya, Romanya ve Polonya üzere birden fazla gelişmekte olan ülkede İSG düşüşü görülürken ülkemizde artış yaşanması dikkat çekiyor. Bu durumun da işten çıkarma yasaklarının olduğu periyotta, kimi dallarda siparişlerdeki düşüşe rağmen üretime orta verilememesi dolayısı ile stok artışından kaynaklandığı belirtiliyor.
Küresel düzlemde ise büyük şirketlerin 2021 yılında İSG’lerinin 453 milyar euroluk rekor bir artışla, 4 günlük ciroya muadil bir halde toplam 8.4 trilyon euroya ulaşacağı kestirim ediliyor. Gelişmiş iktisatların birçoklarında halihazırda gözlemlenen İSG artışının, 2021’de birkaç gelişmekte olan ülkede ve bilhassa Çin’de 6 günlük azalma ile denetim altında kalması bekleniyor. Hem ABD’de hem de Euro Bölgesi’nde ise İSG’nin 4 gün artması bekleniyor.
İşletme Sermayesi Gereksinimi’nde en büyük artış, tüketim malları kesimlerinde olacak
Rapora nazaran 2020 yılında endüstriyel bölümlerde İSG’lerde artış yaşandığı, İSG’nin, metal bölümünde 13 günlük artışla 95 güne, makine kesiminde 9 günlük artışla 117 güne, kağıt kesiminde 4 günlük artışla 84 güne ve otomotivde ise 3 günlük artışla 87 güne çıktığı görülüyor. Önümüzdeki periyotta ise tüm dalların İSG’sinde bir artış görülecek olsa da tüketim malları dallarının en büyük artışı yaşayabileceğinin altı çiziliyor.
Geçen sene dalların İSG’leri ortasında ayrışmaların olduğu bir yılken 2021 yılında birçok global kesim İSG düzeyinin, artış istikametinde yine senkronize olması bekleniyor. Bu dallardan, 9 günlük artışla 52 güne kadar perakende ve 8 günlük artışla 81 güne kadar ziraî besin en büyük artışları sergileyecek. Bunları, 7 günlük artışla 103 güne metaller, 5 günlük artışla ulaşım ekipmanları ve 4 günlük artışla makineler üzere endüstriyel dallar izleyecek.
Türkiye en yüksek stok dönem mühletine sahip 4. ülke
Stok dönem müddetlerine (SDS) bakıldığında ise Türkiye 82 gün ile dünyada Çin (94 gün), İtalya (89 gün) ve Yunanistan’dan (83 gün) sonra en yüksek SDS’ye sahip dördüncü ülke pozisyonunda bulunuyor. İnşaat, ticari hizmetler, teknoloji, ilaç ve havacılık kesimlerinin 100 gün üzerindeki müddetler ile en uzun SDS’ye sahip bölümler olduğu göze çarpıyor.
Salgınla birlikte bir yandan “her ihtimale karşı” formundaki stok idare modeli yaygınlaşırken öteki yandan birçok kesim “ucu ucuna ya da tam zamanında” biçimindeki stok idaresi uygulamasına son vermek zorunda kaldı. Bu nedenle, yine stoklama yapılabilmesi, bilhassa de arz/tedarik problemlerinin olduğu bu ortamda, başta Batı Avrupa ülkeleri olmak üzere global olarak İSG’deki artışın ana sürükleyicisi olacak.
İşletme Sermayesi İhtiyacı neden çok değerli?
Bir işletmenin mali işlevleri makine üzere düşünüldüğünde, işletme sermayesi de onun rahatça çalışması için gerekli olan makine yağına benziyor. İşletme sermayesinin çok az olması likidite sıkıntılarına, işletme sermayesinin çok olması ise varlıkların, gelirleri artırmak için çok verimli kullanılmadığına işaret ediyor.
İşletme Sermayesi İhtiyacı; üretim maliyetleri, yakın vadeli işletme sarfiyatları ve borç geri ödemeleri için gerekli finansal kaynak ölçüsünü gösteren bir finansal ölçüt olarak tanımlanıyor. Öbür bir deyişle, tedarikçilere yapılacak ödemeler ile müşterilerden alınan ödemeler ortasındaki boşluğu finanse etmek için gereken para ölçüsünü gösteriyor.
Varlıklar ve yükümlülükler ortasındaki istikrarın değerli bir göstergesi olan İSG gayesini gerçek tutturmak, Covid-19 krizi sırasında bu amaç daima değiştiği için daha da zorlaşıyor. Bir şirketin İşletme Sermayesi İhtiyacını belirlemek, finansal dengeyi tutturmaya yardımcı olan en değerli faktörlerden biri olarak sunuluyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
