Koronavirüs genetik yapıya nazaran kimi insanlarda ağır komplikasyonlara yol açabiliyor. Küresel biyoinformatik kesiminin Türk oyuncusu Gene2info, geliştirmiş olduğu COVID-19 Yatkınlık Testi ile şahısları virüse yakalanma riski ve yakalandığı takdirde ağır kurallarda geçirip geçirmeyeceğine dair evvelce bilgilendiriyor. Test, olağanlaşma sürecine giren Türkiye’de önlemleri gevşetmemesi gereken bireyler için büyük değer taşıyor.
Türkiye aşılamanın yaygınlaşmasıyla birlikte kısıtlamaları kaldırırken, olağanlaşma süreci de hızlanmış durumda. Bununla birlikte salgın şimdi bitmedi. Hastalığa yakalanmamak için önlemlere sıkı bir formda devam edilmesi hala ehemmiyetini koruyor. Bilhassa genetik yapılarına bağlı olarak kimi bireylerin COVID-19’u ağır koşullarda geçirebileceği tarafında bilim adamları uyarıyor. Küresel biyoinformatik bölümünün Türk oyuncusu Gene2info tarafından geliştirilen COVID-19 Yatkınlık Testi, bireylerin koronavirüse yakalanma riskleri ve yakalandıkları takdirde ağır komplikasyon geçirme risklerini ortaya çıkarıyor. COVID-19 Yatkınlık Testi, Türkiye’de de yapılmaya başladı.
Virüse yakalanma ya da virüs kaynaklı mevt riskleri
Genetik hastalıkların teşhisine yönelik teşhis kitleri geliştiren ve biyoinformatik tahliller sunan Gene2info CEO’su Bahadır Onay, “COVID aslında bir viral enfeksiyon hastalığı ve enfeksiyon hastalıklarına genetik yatkınlık kelam konusu. COVID-19’a baktığımızda yakalanan insanların aşikâr bir kısmının hastalandığını, hasta olanların da yüzde 3’ünün hayatını kaybettiğini görüyoruz. Diyabet, tansiyon üzere kronik hastalıklara sahi olanların dışında, bu ferdî farklılıkların nedeni virüse yanıt veren savunma sistemindeki genetik farklılıklar. Bunu COVID-19’dan evvel tüberküloz ya da HIV hastalığında da yaşadık. Yani kimin AIDS’e yakalanacağı, kimin tüberküloza yakalanma açısından risk altında olduğu genetik olarak biliniyordu. Lakin COVID-19 çok yeni olduğu için bu genetik bilginin ortaya çıkması biraz vakit aldı. Yani şu anda COVID-19 konusunda kim risk altında, kim hastaneye yatacak kadar ağır geçirebilir ya da bu hastalıktan hayatını kaybetme riski var, genetik yapısına bakarak söyleyebiliyoruz.”
Gene2info tarafından Türkiye’de geliştirildi
Bu testlerin yaklaşık 500 bin hastanın genetik haritalarının incelenmesi sonucu oluşturulduğunu belirten Bahadır Onay,“İki küme testimiz var. Birincisi, koronavirüse yatkınlık testi. Hastalığı ne kadar ağır geçireceğinize ait yüksek-orta-düşük risk olmak üzere bilgi veriyor. İkincisi ise, 400’e yakın immün sistem geninin tamamının dizilendiği ve Covid-19 için hayatı risk oluşturan genetik mutasyonlara sahip olup olmadığınızı belirliyor. Buradaki kritik nokta şu: 70 yaşında obez, diyabeti olan bir erkek koronavirüse yakalandığında, hayati riski alışılmış ki çok yüksek. Bizim bahsettiğimiz ise 25-30 yaşlarındaki sağlıklı bir erkeğin ya da bayanın sahip olduğu genetik mutasyonlardan ötürü hayati riskle karşı karşıya olduğunu bilebiliyoruz” diye konuştu.
Yapılan test sonrasında COVID-19’a yatkın ya da immün sisteminde genetik mutasyonlar çıkan yüksek riske sahip bireylerin önlemleri sıkı bir biçimde devam ettirmesi öneriliyor.
Bilim insanları tarafından hazırlanan testleri seçin
Dünyada misal öbür testler olduğunu aktaran Bahadır Onay, “En değerli farkımız bu testi çok ayrıntılı bir raporla ve genetik danışmanlık eşliğinde vermemiz. Burada muteber, bilimsel referanslı, bilim insanlarının hazırladığı önemli testlerin tercih edilmesi konusunda uyarıyoruz. Biz yıllardır bu metotla test geliştiriyorduk ve birebir metodu COVID-19 için geliştirdiğimiz testte de kullanıyoruz. Gene2info olarak şu anda Türkiye ve Bulgaristan’da bu hizmeti veriyoruz. Ayrıyeten talep geldiğinde yurtdışında farklı ülkelere de bu hizmeti sunabiliyoruz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
