Borsa İstanbul Yüzde 381 Devir Hızıyla 2020 Yılında Dünyanın En Likit Piyasası Oldu

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporuna nazaran, Borsa İstanbul yüzde 381 dönem suratı ile 2020 yılında dünyanın en likit piyasası oldu. Raporda, 2020 yılında dünyada kote olan şirketlerin toplam piyasa pahasının bir evvelki yıla nazaran yüzde 19 artarak 112.7 trilyon dolara ulaştığı belirtildi.

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin (TSPB) “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporu yayımlandı. Rapor, 2020 yılının global iktisatta olduğu üzere sermaye piyasaları açısından da Covid-19 virüsünün global çapta bir salgına dönüşmesi nedeniyle beklenmedik gelişmelerle dolu bir yıl olduğunu gösterdi. “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporunda, yılın birinci çeyreğinde finansal piyasaların salgından önemli derecede etkilendiği, borsalarda değerli kıymet kayıpları yaşandığı vurgulandı. Global iktisada yönelik artan kaygılarla gelişmiş ülke merkez bankalarının başlattığı nakdî genişleme programlarının tesiriyle faizlerin negatife gerilediği ve dünya genelinde pay senedi piyasalarına yatırımcı ilgisinin arttığı da raporda yer aldı. Raporda fiyatların süratle yükseldiği, halka arzların da canlandığı belirtildi.

Raporda, 2020 yılı sonuna gerçek aşı ile ilgili gelişmelerle finansal piyasalarda iyimserliğin daha da arttığına dikkat çekildi. 2020 yılında dünyada kote olan şirketlerin toplam piyasa kıymetinin bir evvelki yıla nazaran yüzde 19 artarak 112.7 trilyon dolara ulaştığına değinen raporda, süreç hacminin ise dolar bazında yüzde 45 artarak 183 trilyon 269 milyar dolara ulaştığı vurgulandı. Raporda, Borsa İstanbul A.Ş.nin süreç hacmindeki artışın tesiriyle yüzde 381 dönem suratı ile 2020 yılında dünyanın en likit piyasası olduğu görüldü. TSPB raporuna nazaran, yüzde 341 evre suratı ile Çinli Şenzhen Borsası en likit ikinci borsa olurken, yüzde 334 evre süratiyle ABD’li Nasdaq üçüncü, yüzde 267 bölüm süratiyle Tayvan Taipei ise dünyanın en likit dördüncü borsası oldu.

2020 yılının getiri şampiyonu Tahran Borsası oldu

TSPB “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporuna nazaran 23 gelişmiş ve 24 gelişmekte olan ülkenin büyük ve orta ölçekli şirketlerinin performansını yansıtan MSCI ACWI endeksi 2020 yılını dolar bazında yüzde 16 artışla tamamladı. TSPB Raporu’nda, 2020 yılında dünya genelinde borsa getirilerinin gelişmiş ülkelerde olumlu olduğu görülürken gelişmekte olan ülkelerin birçoklarının yılı dolar bazında kayıpla kapattığı belirtildi. Rapora nazaran, 2020 yılında organize borsalar ortasında dolar bazında bir evvelki yıla kıyasla en fazla getiriyi yüzde 271 oranıyla Tahran Borsası sağladı. 2020 yılında yüzde 99 getiri ile Vietnam’daki Hanoi Borsası’nın, Tahran’ın akabinde ikinci en yüksek getiri sağlayan borsa olduğu görülürken Şenzhen Borsası’nın (Çin) yüzde 44,2 getiri ile üçüncü, Nasdaq’ın (ABD) yüzde 43,6 oranında getiri ile dördüncü olduğu vurgulandı. Raporda, Çin’in salgını süratle denetim altına alarak avantaj sağladığı, salgın ortamında internet üzerinden süreçlerin ivmelenmesiyle birlikte teknoloji şirketlerinin iş hacmi ve bu şirketlere olan yatırımcı ilgisinin teknoloji şirketlerinin tartıda olduğu Nasdaq’ın âlâ performans göstermesinde tesirli olduğu belirtildi. Raporda ayrıyeten salgın tedbirlerini süratle alan İskandinav ülkeleri borsalarının da getirileri ile 2020 yılında ön sıralarda yer aldığı vurgulandı.

En fazla kayıp yaşayan 10 borsadan 9’unun Afrika ve Latin Amerika ülkeleri borsaları olduğunun vurgulandığı raporda, 2020 yılı genelinde salgın nedeniyle petrol fiyatının zayıf seyretmesinin iktisadı tartıyla petrol gelirine bağlı olan ülke borsalarının geride kalmasında tesirli olduğu kaydedildi. Raporda ayrıyeten, Borsa İstanbul’un 2020’de dolar cinsinden yüzde 3 getiri ile MSCI gelişen piyasalar endeksi (yüzde 18) ile MSCI dünya endeksinin (yüzde 17) getirisinin gerisinde kaldığı hatırlatıldı.

Dünyada borsalarının piyasa bedeli 112.7 trilyon dolara çıktı

TSPB “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporunda, endekslerdeki artışın yanı sıra halka arzların da tesiriyle 2020 yılında dünyada kote olan şirketlerin toplam piyasa pahasının bir evvelki yıla nazaran yüzde 19 artarak 112 trilyon 675 milyar dolara çıktığı vurgulandı. TSPB’nin Dünya Borsalar Federasyonu bilgilerinden yararlanarak oluşturduğu raporda, “2020 yılında dünya borsalarındaki toplam piyasa pahasındaki artışın yarısı Nasdaq ve Çinli borsalardan geldi. ABD borsalarındaki şirketler 45 trilyon dolarlık piyasa bedeli ile dünya borsalarının toplam piyasa kıymetinin yüzde 40’ına sahip. Uzak Doğu blokunda yer alan Japonya, Çin ve Hong Kong ve Şenzhen borsaları piyasa kıymeti bakımından ABD borsalarının akabinde geliyor ve toplam piyasa kıymetinin yüzde 22’sini oluşturuyor. Avrupa’nın en büyüğü ise 5,4 trilyon dolar piyasa kıymeti ile Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz ve Norveç Borsalarını içeren Euronext Borsasıdır” denildi.

New York Borsası 26.2 trilyon dolar piyasa bedeli dünyanın en kıymetli borsası

Rapora nazaran, New York Borsası 26.2 trilyon dolar piyasa pahası ile dünyada birinci sırada, Nasdaq 19 trilyon dolar ile ikinci sırada, Şanghay yaklaşık 7 trilyon dolar piyasa bedeliyle üçüncü sırada yer alıyor. Borsa İstanbul ise evvelki yıla nazaran bir sıra gerileyerek 237 milyar dolar piyasa bedeli ile 2020 yılında 32. sırada yer aldı. 2020 yılı sonunda borsaların piyasa kıymetinin ilgili ülkelerin GSYH’sına oranının yüzde 119 olduğunun belirtildiği raporda, Borsa İstanbul’un piyasa bedelinin Türkiye GSYH’sına oranının ise yüzde 33 olduğu vurgulandı.

Borsalara kote şirket sayısı 55 bine yaklaştı

Raporda, 2020 sonu prestijiyle dünyada yatırım fonları ve holdingler hariç 87 borsaya kote olan yerli, yabancı şirket sayısının 54 bin 851 olduğu belirtildi. İncelenen borsalar ortasında 5 bin 620 şirketle en fazla şirketin kote olduğu borsa Hindistan Bombay olurken, 3 bin 758 şirketle Japonya Borsası ikinci, 3 bin 394 şirketle Kanada TMX Kümesi üçüncü sırada yer aldı. Raporda, kote olan şirket sayısı bakımından birinci 10’da yer alan borsaların dünyadaki borsaya kote olan şirketlerin yüzde 56’sına sahip olduğu belirtildi. 2020 yılında 87 borsa ortasında 368 şirket ile Londra Borsası Kümesi en fazla yabancı şirketin kote olduğu borsa oldu. Viyana Borsası’na kote olan şirketlerin yüzde 92’si, Lüksemburg’a kote olan şirketlerin ise yüzde 80’i yabancı şirketlerden oluşuyor. Menkul değer yatırım iştirakleri ve borsa yatırım fonları hariç, 372 şirketin kote olduğu Borsa İstanbul, 87 borsa ortasında bir evvelki yıla nazaran iki sıra düşerek 2020 yılı sonunda 27’inci sıraya geriledi.

Hisse senedi süreç hacmi 183 trilyon doları aştı

TSPB’nin Dünya Borsalar Federasyonu bilgileri üzerinden yaptığı derlemelere nazaran, 2020 yılında artan yatırımcı ilgisinin tesiriyle 2020 yılında dünyada pay senedi süreç hacmi yüzde 45 artarak 183 trilyon 269 milyar dolara ulaştı. 2020 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 604 artışla süreç hacminin en fazla arttığı borsa Tahran Borsası olurken, İran’daki bir başka borsa olan Fara Bourse’da ise hacim yüzde 552 arttı. Rapora nazaran, süreç hacminin en fazla arttığı öteki borsalar ise yüzde 238 oranıyla Kuveyt Borsası ve yüzde 220 oranıyla Ruanda Borsası oldu. 2020 yılında süreç hacminin dolar bazında bir evvelki yıla nazaran yüzde 147 arttığı Borsa İstanbul, pay senedi süreç hacmi bakımından dünya borsaları ortasında 20’inci sırada yer aldı.

ABD borsaları, piyasa pahasında olduğu üzere süreç hacminde de dünyada birinci sırada yer aldı. Nasdaq, bir evvelki yıla kıyasla yüzde 60 artarak 64 trilyon dolara ulaşan süreç hacmiyle liste birincisi olurken, New York Borsası ise 26 trilyon dolarlık süreç hacmiyle ikinci sırada yer aldı. Raporda, sağladıkları düşük maliyet, süratli süreç ve tek merkezden birçok piyasaya ulaşabilme üzere imkânlarla alternatif süreç platformlarının da son yıllarda yatırımcılarca tercih edildiği vurgulandı. Rapora nazaran, değerli alternatif süreç platformlarından biri olan Cboe ABD’nin süreç hacmi evvelki yıla kıyasla 2020 yılında yüzde 44 arttı.

Küresel yatırım fonları 63 trilyon doları aştı

TSPB’nin ABD Yatırım Kuruluşları Enstitüsü’nün (Investment Company Institute) 46 ülkeyi kapsayan datalarından derlediği “Türkiye Sermaye Piyasası 2020” raporuna nazaran, dünyadaki yatırım fonlarının toplam büyüklüğü borsa endekslerindeki artışa paralel olarak 2019 sonuna nazaran yüzde 15 artarak 2020 sonunda 63 trilyon doları aştı. ABD’nin 29 trilyon dolarlık yatırım fonu portföyü ile dünya sıralamasında birinci sırada yer aldığının belirtildiği raporda, “Lüksemburg, vergi ve operasyonel alanlarda sunduğu imkanlardan ötürü yatırım fonu ve yatırım iştiraki üzere kolektif yatırım kuruluşlarının global merkezi pozisyonundadır. Avrupa’da pek çok fon Lüksemburg’da kurulmakta fakat hisseleri öbür ülkelerdeki yatırımcılara satılmaktadır. 2020 yılında Lüksemburg’un ulusal geliri 69 milyar dolar iken, yatırım fonu büyüklüğü 6,1 trilyon doları geçmiştir. Sıralamada Lüksemburg’dan sonra gelen İrlanda da, misal halde sunduğu fırsatlar ile kolektif yatırım şirketlerinin alternatif merkezi haline gelmeyi hedeflemektedir. 2019 sonuna oranla yatırım fonu portföyü yüzde 19 büyüyen İrlanda, 4,1 trilyon dolarlık portföy büyüklüğü ile dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Sıralamada başı çeken 10 ülkenin yatırım fonu portföy büyüklüğü, toplam portföy büyüklüğünün yüzde 89’unu oluşturmaktadır” denildi. Raporda, 2020 yılında Türkiye’deki yatırım fonu portföy büyüklüğünün bir evvelki yıla kıyasla dolar bazında yüzde 2 artarak 17,7 milyar dolara çıktığı vurgulandı. Raporda ayrıyeten, dünyadaki yatırım fonlarının ulusal gelire oranının yüzde 88 olduğu, Türkiye’de ise bu oranın yüzde 3’te kaldığının altı çizildi.

PİYASA BEDELLERİNE NAZARAN DÜNYANIN EN BÜYÜK 20 BORSASI

*Dünyada verisi incelenen 79 borsayı kapsamaktadır. Toplam pahaya Ulusal Hindistan borsası ikili kotasyondan ötürü dahil edilmemiştir.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı