Özellikle de aşikâr saat aralığında güneşten yayılan ziyanlı UV ışınları, cilt lekelerinden çok daha fazlasına sebep oluyor. Estetik dertlerin yanı sıra cilt kanserine kadar birçok sıhhat sorununa yol açan güneşe karşı kesinlikle bir savunma düzeneği geliştirilmesi gerekiyor. Güneşin kendini hissettirmeye başladığı bugünlerde Avrasya Hastanesi Cildiye (Dermatoloji) Uzmanı Uzm. Dr. Deniz Yardımcı, güneşin ziyanlı ışınlarından korunmanın yollarını anlatıyor.
En büyük güç kaynağımıza dair…
Dünya’nın en büyük güç kaynağı olan güneş, değişik dalga uzunluklarında ışınlar yayar. Bu ışınlardan yalnızca ‘Görünen Işık ve Ultraviyole’ ışınları dünyaya ulaşır. Güneşten yansıyıp dünyaya ulaşan bu ışınların oranı yaklaşık 0,3-6,8’i civarındadır. En ağır olduğu saatler ise 11.00- 13.00 saatleri ortasındadır.
Ultraviyole ışın çeşitleri;
Ultraviyole A(UVA)
- Dünyaya en çok ulaşan ışındır.
- UVB’den daha az ziyanlıdır.
- Vücutta birikici tesiri vardır.
- Ne kadar küçük yaşta maruz kalınırsa ziyanlı tesiri o kadar artar.
- Camdan geçemez.
Ultraviyole B (UVB)
- Yeryüzüne ulaşan ışınların 0,3-0,5’ini oluşturur.
- En ziyanlı ışın tipidir.
- Cilde rengini veren melanin ölçüsünü arttırır.
- Ciltte yoğunlaşma ( bronzlaşma) yapar.
- Fazla maruz kalınırsa güneş yanığı yapar.
- Cilt hücrelerinin DNA yapısını bozarak kansere neden olur.
- Foto yaşlanmaya neden olur.
- Camdan geçer.
Ultraviyole C (UVC)
- Normalde yeryüzüne ulaşmaz.
- Ozon katmanının incelmesi ile dünyaya erişimi kolaylaşmıştır.
- Cilt kanserine yol açar.
- Mikropları öldürür.
- Ameliyathane sterilizasyonunda kullanılır.
Yararlı etlileri nelerdir?
- Vücutta kemik imali için gerekli olan D vitamini sentezi UVB ile oluşur.
- Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Psikolojiye olumlu tesiri vardır.
- Cildin bronzlaşmasını sağlar.
Zararlı tesirleri nelerdir?
- Güneş tesiri ile üst deri katmanı 2-4 kat kalınlaşır.
- İnce ve kaba kırışıklıklar oluşur.
- Deri kabalaşır.
- Lekeler oluşur.
- Damarlanmalar oluşur.
- Sarı kuru ve pürüzlü bir deri oluşur.
- Deri erken yaşlanır.
- Deri kanserleri de direkt güneşe maruz kalmak ile ilgilidir. Deri kanserinin görülme oranları; tatil ve güneşlenme alışkanlığının artması, açık hava sporları ve ozon katmanının incelmesi ile birlikte yükselme göstermektedir.
Cilt yapıları farklı olduğu için herkes birebir halde etkilenmez…
Hepimiz güneşten birebir derecede etkilenmeyiz. Cildimizdeki yapısal farklılıklar güneşten etkilenme oranlarını değiştirir. Güneşin tesirlerini değiştiren öteki faktörler aşağıdaki üzeredir;
- Deri tipi
- UV birikim etkisi
- UV yoğunluğu
- Çocukluktan itibaren maruz kalma süresi
- Ekvator’a yakınlık
- Yüksek rakım
- Güneş gücünün sudan dahi geçebildiğini unutmamalıyız!
Güneş koruyucuları ihmale gelmez
Güneşin ziyanlı ışınlarına karşı güçlü bir muhafazaya muhtaçlığımız vardır. Hassas olan insan cildi güneşe karşı savunmasızdır. Bu sebeple kimi tedbirler almalı ve cildimizin muhtaçlık duyduğu ihtimamı sağlamalıyız. Cildimizi korumak için en uygun usul güneş koruyucularıdır.
Güneş koruyucuları;
- Sunscreen: Güneş perdeleri olarak isimlendirilir. Kimyasal olarak güneş ışınlarını meblağlar ve cildi korurlar. Bilhassa UVB ye karşı kollayıcıdırlar.
- Sunblock: Bir katman halinde cildi kaplayarak güneş ışınlarını bloke ederler. Güneş ışınlarını yansıtırlar. Bebek ve çocuklarda kullanılırlar.
Güneş gözetici tipleri;
- Lekeli ciltler için
- Akneli ciltler için
- Yaşlanma karşıtı(anti-aging)
- Damarlı ve kızarık ciltler için
- Güneş alerjisi olanlar için
- Bebek ve çocuklar için
- Kanserli ciltler için
- Hamileler için
Güneş koruyucuları nasıl kullanılmalıdır?
- Güneşe çıkmadan yarım saat evvel sürülür.
- Deriye eşit ölçüde yedirilerek yayılır.
- Suya dayanıklılığına nazaran terleme ve suya girme ile yenilenmelidir.
- Bulutlu hava, gölge ve saçak altında korunmaya devam edilmelidir.
- Günlük ömürde da yüz ve ellere uygulanmalıdır.
- Güneşten genel korunma prensipleri ebediyen uygulanmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
