Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) tazminat hesaplamalarındaki belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraflara yarar sağlayacağını belirtti. TSB, sigorta bölümünün tüm paydaşlarıyla birlikte bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da sigortalılarının yanında olduğunun altını çizdi.
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Karayolları Motorlu Araçlar Zarurî Mali Sorumluluk Sigortası’nın (Trafik Sigortası) desteğini 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunundan alan ve ilgili mevzuat çerçevesinde ilgili branşta ruhsat sahibi olan tüm sigorta şirketlerinin yapmakla ve trafikte seyreden işletenlerin yaptırmakla yükümlü olduğu, münasebetiyle 24 milyon araç sahibi yanında trafik kazası mağdurlarını yakından ilgilendiren değerli bir sigorta eseri olduğunu belirtti.
2015 yılı öncesinde, mecburî trafik sigortasında tazminat hesaplama metotlarının standart olmamasının uygulamada sıkıntıların çıkmasına yol açtığını ve hak sahiplerinin mağdur olmasına neden olduğunu tabir eden TSB, 2016 yılında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 90, 92, 97 ve 99’uncu hususlarında değişikliğe gidilmesi ve net olmayan konular netleştirilmesi ile birlikte ise son 5 yılda kelam konusu branşta hem vatandaşların hem de dalın bu branştaki mağduriyetlerinin en aza indirilmesinin sağlandığının altını çizdi.
TSB, son devirde hem Anayasa Mahkemesi’nin zarurî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama adap ve asıllarının belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunun 90’ıncı unsuru ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci unsurunun kimi kararlarını iptal etmesi ve hem de Danıştay’ın trafik sigortası genel kurallarında yer alan tazminat hesaplama teknikleri ile ilgili düzenlemelere ait olarak almış olduğu yürütmeyi durdurma kararlarının gerek bölüm gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırdığını söz etti.
TSB, yaşanan bu meçhullüğü ortadan kaldırmak ve mecburî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için bölümün düzenleyici kurumu SEDDK ile çalışmalarına kararlılıkla devam ettiklerinin altını çizdi.
Türkiye Sigorta Birliği (TSB) tarafından yapılan açıklamada şu tabirlere verildi:
“Zorunlu trafik sigortasında vücudu tazminatlar, ziyan verilen kişinin vefatı halinde geride kalanlara; büsbütün yahut muhakkak bir oranda çalışamaz duruma gelmesi halinde ise kendisine yapılacak tazminat ödemelerini kapsamaktadır. Tazminat hesaplamalarının aktüeryal tekniklere uygun olarak yapılması temeldir.
Geride kalanlar için “destekten mahrum kalma tazminatı” hesaplaması; vefat eden ve dayanaktan mahrum kalan şahısların yaşları, beklenen ömrü, gelir düzeyi ve enflasyon üzere birçok kriter dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Daimî maluliyet durumunda da yeniden birebir kriterler, maluliyet oranı ile birlikte kıymetlendirilmektedir.
Ancak, 2015 yılında yapılan Genel Koşul ve 2016 yılında yapılan Kanun değişikliği öncesinde yargıya taşınan hadiselerde uzman hesaplamalarında farklı metotlar kullanılması ve bu nedenle tıpkı mağduriyete uğrayanlara farklı tazminatlar ödenmesi, sigorta dalının güvenilirliğini zedelenmiştir.
Farklı tazminat fiyatlarının ortaya çıkması, mağdur vatandaşları sistemi dejenere eden kümelere itmektedir. Daha fazla tazminat fiyatı alma vaadi ile bu kümeler tarafından ikna edilen vatandaşların 30’lara varan vekalet fiyatı yanı sıra hak ettiği tazminatların değerli bir kısmına bu gruplarca el konulmakta, mağdur olan vatandaş bir kere daha mağdur edilmektedir. Bu periyotta toplam vücudu tazminat belgelerinin 70’i yargı vasıtasıyla çözülmektedir. Ayrıyeten, her bir hadisenin yargıya taşınması yargı üzerinde yük oluştururken, mağdur vatandaşlar tazminatlarını, ortalama 3 yıl süren yargı süreçleri sonunda alabilmektedir.
Nüfusun büyük bir kısmını ilgilendiren mecburî trafik sigortasındaki son yıllarda yapılan çalışmalar kapsamında belirsizliklerin giderilmesi için değerli adımlar atılmıştır. 2020 yılı itibariyle genel koşullarda yapılan düzenlemeler ile paha kaybı ve vücudu tazminat hesaplamalarında objektif kriterlere dayanan model hesaplamada kullanılan tüm kriterlerin standardize edilmesi ile rastgele bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek halde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve objektif olmayacak bir hale gelmiştir. Tüzel güvenliğin sağlanmasının ve yurt genelinde ve misal durumdaki şahıslar bakımından tıpkı biçimde uygulanabilmesinin yegâne temeli düzenlemelerde sayılın bu ögelere dikkate edilmesidir.
Ancak Anayasa Mahkemesi’nin, zarurî trafik sigortası tazminatlarının hesaplama yol ve asıllarının belirlenmesine destek olan Karayolları Trafik Kanunun 90’ıncı unsuru ile teminat dışında kalan halleri düzenleyen 92’nci unsurunun birtakım kararlarını iptal etmesi ile tekrar belirsizliklere yol açan bir periyoda girilmiştir.
Son olarak Danıştay’ın trafik sigortası genel kaidelerinde yer alan tazminat ödeme sistemleri ile ilgili düzenlemelere ait olarak almış olduğu yürütmeyi durdurma kararı gerek dalımız gerekse mağdurlar açısından meçhullüğü artırmıştır.
Benzer bir belirsizlik trafik kazaları nedeniyle oluşan sıhhat masraflarının ödenmesi konusunda da yaşanmaktadır. 2011-2020 devrinde sigorta dalı Yasal yükümlülüğü kapsamında SGK’ya 8,8 milyar TL prim transferi gerçekleştirmesine ve yükümlülüğü sona ermesine karşın birebir devirde toplamda 522 milyon TL ek ödeme yapmak durumunda kalmıştır. Teminat kapsamındaki belirsizlikler trafik sigortalarına olan inanca ziyan vermektedir.
Sonuç itibariyle, 2011-2020 periyodunda mecburî trafik sigortasında toplamda 7 milyar TL ziyan açıklayan sigorta kesimi açısından yıllardır süregelen belirsizlik ortamına tekrar geri dönülmesi kelam konusu eserin sürdürülebilirliği açısından önemli bir risk oluşturmaktadır. Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği olarak, kanundan alınan yetkiye dayanılarak Karayolları Motorlu Araçlar Mecburî Mali Sorumluluk Sigortası Genel Koşulları ile çerçevesi çizilen zarurî trafik sigortasında hak sahiplerine ödenecek tazminatın tüm taraflar için bilimsel prensiplere uygun ve net bir halde ortaya konulmasının ve belirsizliğin ortadan kaldırılmasının tüm taraflara yarar sağlayacağını düşünüyoruz. Bu durumun kamu menfaatinin korunması açısından da kıymetli olduğu kanaatindeyiz.
Sektör olarak hiçbir sigortalımızın ve hak sahibimizin mağduriyetine sebebiyet vermeden, bilimsel sistemlere nazaran hesaplanan tazminatın, gerçek bireye en süratli müddette ödenmesi öncelikli gayemizdir. Bu nedenle, mecburî trafik sigortası tazminat hesaplamalarında standardizasyonun sağlanabilmesi için çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğimizi ve tüm paydaşlarımızla birlikte bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da her vakit sigortalılarımızın yanında olduğumuzu kamuoyunun bilgisine sunarız.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
